Alyuvar Nedir?
Alyuvar, kırmızı kan hücresi veya eritrosit, insan vücudunda bulunan en yaygın kan hücresi türüdür. Kırmızı renklerini, içinde bulunan hemoglobin proteininden alırlar. Hemoglobin, oksijen moleküllerini bağlayan ve dokulara taşıyan bir proteindir. Alyuvarlar, kanın oksijen taşıma kapasitesinin %99’undan sorumludur.
Alyuvarlar, kemik iliğindeki eritrosit öncü hücrelerinden oluşur. Bu öncü hücreler, mitoz yoluyla bölünerek alyuvarlara dönüşür. Alyuvarlar, çekirdeksiz ve yuvarlak bir şekle sahiptirler. Bu özellikleri, onlara kan damarları içinde kolayca dolaşmalarını sağlar.
Alyuvarlar, yaklaşık 4 ay boyunca kan dolaşımında yaşarlar. Bu sürenin sonunda, karaciğer ve dalakta parçalanarak yok olurlar.
Alyuvarların Görevleri
Alyuvarların başlıca görevi, dokulara oksijen taşımaktır. Alyuvarlar, oksijeni akciğerlerden alır ve vücudun kılcal damarlarında sıkarak dokulara bırakır. Dokular, oksijeni kullanarak enerji üretir.
Alyuvarların diğer görevleri ise şunlardır:
- Karbondioksiti dokulardan akciğerlere taşımak
- Vücudun pH dengesini düzenlemek
- Enflamasyona ve enfeksiyona karşı savunmaya yardımcı olmak
Alyuvarların Yapısı
Alyuvarlar, yaklaşık 7 mikrometre çapındadır. Bu, bir insan saçının kalınlığının yaklaşık 1/20’sidir. Alyuvarlar, çekirdeksiz ve yuvarlak bir şekle sahiptirler. Bu özellikleri, onlara kan damarları içinde kolayca dolaşmalarını sağlar.
Alyuvarlar, yaklaşık %90 oranında hemoglobin proteini içerir. Hemoglobin, oksijen moleküllerini bağlayan ve dokulara taşıyan bir proteindir. Alyuvarlar, hemoglobin sayesinde kırmızı renklerini alırlar.
Alyuvarlar, ayrıca glikoz, mineraller ve vitaminler gibi diğer maddeleri de içerir.
Alyuvarların Oluşumu
Alyuvarlar, kemik iliğindeki eritrosit öncü hücrelerinden oluşur. Bu öncü hücreler, mitoz yoluyla bölünerek alyuvarlara dönüşür.
Eritrosit öncü hücreleri, kemik iliğinin kırmızı kan hücresi üreten kısımlarında bulunur. Bu hücreler, mitoz yoluyla bölünerek daha küçük hücreler oluşturur. Bu hücreler, daha sonra hemoglobin sentezlemeye başlar. Hemoglobin sentezi tamamlandığında, hücreler alyuvarlara dönüşür.
Alyuvarlar, kemik iliğinde yaklaşık 7 gün boyunca olgunlaşırlar. Bu sürenin sonunda, kan dolaşımına katılırlar.
Alyuvarların Yaşamı
Alyuvarlar, yaklaşık 4 ay boyunca kan dolaşımında yaşarlar. Bu sürenin sonunda, karaciğer ve dalakta parçalanarak yok olurlar.
Alyuvarlar, parçalanırken, hemoglobini serbest bırakırlar. Hemoglobin, karaciğer ve dalakta parçalanarak, demir, globin ve diğer maddelere ayrılır. Demir, yeni alyuvarların üretiminde kullanılır. Globin ve diğer maddeler ise enerji üretiminde kullanılır.
Alyuvarların Bozulması
Alyuvarların bozulmasına neden olan bazı faktörler şunlardır:
- Enfeksiyonlar
- Kanser
- Genetik hastalıklar
- İlaçlar
- Radyasyon
Alyuvarların bozulması, anemi adı verilen bir kan hastalığına neden olabilir. Anemi, kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalması ile karakterizedir.
Alyuvarların Sayısı
Sağlıklı bir yetişkin insanın kanında, her mikrolitrede yaklaşık 5 milyon alyuvar bulunur. Bu sayı, yaşa, cinsiyete ve fizyolojik duruma göre değişebilir.
Alyuvar sayısının azalması, anemi olarak adlandırılır. Anemi, kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalması ile karakterizedir. Aneminin birçok nedeni olabilir.
Alyuvar sayısının artması, polisitemi olarak adlandırılır. Polisitemi, kanın oksijen taşıma kapasitesinin artması ile karakterizedir. Polisitemin birçok nedeni olabilir.
Alyuvarların Test Edilmesi
Alyuvarların sayısı ve kalitesi, kan testi ile belirlenebilir. Bu test, kandaki alyuvar sayısını, hemoglobin seviyesini, hematokrit değerini ve eritrosit