Amalgam Nedir?
Amalgam, oda sıcaklığında sıvı halde bulunan cıva ile katı halde bulunan gümüş, kalay, bakır, çinko gibi diğer metal tozlarının karıştırılmasıyla elde edilen özel bir alaşımdır. Amalgam, diş hekimliğinde diş çürümesi nedeniyle oluşan boşlukları doldurmak için kullanılan en yaygın malzemelerden biridir. Halk arasında “gümüş dolgu” olarak da bilinir.
Amalgamın Tarihçesi
Amalgam, diş hekimliğinde en az 1500 yıldır kullanılmaktadır. İlk olarak Çin’de, 15. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra Avrupa’ya ve Amerika’ya yayılmıştır. 20. yüzyılın başlarına kadar, amalgam diş hekimliğinde kullanılan en yaygın dolgu malzemesiydi.
Amalgamın Bileşenleri
Amalgam, ağırlıkça yaklaşık %50 cıva, %22-32 gümüş, %14 kalay ve %8 bakır içerir. Cıva, amalgamın yapışkanlığını ve dayanıklılığını sağlayan ana bileşendir. Gümüş, amalgamın sertliğini ve parlaklığını sağlar. Kalay, amalgamın aşınma direncini arttırır. Bakır, amalgamın korozyon direncini arttırır.
Amalgamın Avantajları
Amalgamın birçok avantajı vardır. Bunlar şunlardır:
- Ucuzdur.
- Dayanıklıdır.
- Kolayca uygulanır.
- Bakım gerektirmez.
Amalgamın Dezavantajları
Amalgamın bazı dezavantajları da vardır. Bunlar şunlardır:
- Cıva içerdiğinden, bazı insanlar için sağlık riski oluşturabilir.
- Diş rengi ile uyumlu değildir.
- Diş kırıklarına neden olabilir.
Amalgamın Sağlığa Etkileri
Amalgam, cıva içerdiğinden, bazı insanlar için sağlık riski oluşturabilir. Cıva, sinir ve böbrek sistemi için toksik olabilir. Amalgam dolgusu olan kişilerde, cıva zehirlenmesine bağlı olarak baş ağrısı, yorgunluk, unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, depresyon, cilt sorunları ve diş eti iltihabı gibi belirtiler görülebilir.
Ancak, amalgam dolguların sağlığa etkileri konusunda kesin bir bilimsel kanıt yoktur. Bazı çalışmalar, amalgam dolgusu olan kişilerde cıva zehirlenmesine bağlı sağlık sorunlarının daha yaygın olduğunu göstermiştir. Diğer çalışmalar ise, bu tür bir ilişki olmadığını göstermiştir.
Amalgam Dolgunun Çıkarılması
Amalgam dolgu, diş hekimi tarafından çıkarılabilir. Amalgam dolgu çıkarılması, genellikle birkaç dakika süren basit bir işlemdir. Amalgam dolgu çıkarıldıktan sonra, dişteki boşluk kompozit veya porselen gibi başka bir dolgu malzemesi ile doldurulabilir.
Amalgam Dolgunun Alternatifleri
Amalgam dolguya alternatif olarak kullanılabilecek birçok dolgu malzemesi vardır. Bunlar şunlardır:
- Kompozit dolgu: Kompozit dolgu, plastik ve camdan oluşan bir malzemedir. Diş rengine uyumlu olduğu için, estetik açıdan daha avantajlıdır. Ancak, amalgam dolgu kadar dayanıklı değildir.
- Porselen dolgu: Porselen dolgu, saf camdan oluşan bir malzemedir. En dayanıklı dolgu malzemesidir. Ancak, estetik açıdan kompozit dolguya göre daha az avantajlıdır.
- İnley ve onley: İnley ve onley, dişteki boşluğun tamamını veya bir kısmını kaplayan, diş hekiminin laboratuvarda özel olarak hazırladığı dolgulardır. En dayanıklı dolgulardır. Ancak, maliyeti daha yüksektir.
Amalgam Dolgunun Seçimi
Amalgam dolgu, diş hekimliğinde hala yaygın olarak kullanılan bir dolgu malzemesidir. Ancak, cıva içermesi nedeniyle, bazı insanlar için sağlık riski oluşturabilir. Amalgam dolgu yaptırmadan önce, diş hekiminizle riskleri ve faydaları tartışmanız önemlidir.
Amalgam Dolgunun Bakım ve Temizliği
Amalgam dolguların bakımı ve temizliği, diğer dolgu malzemelerine göre daha kolaydır. Amalgam dolguları fırçalaırken, normal diş fırçası ve diş macunu kullanabilirsiniz. Ancak, amalgam dolgunun aşınmasını önlemek için, sert fırçalar ve diş macun