Amilaz Yüksekliği Nedir?
Amilaz, pankreas ve tükürük bezlerinde üretilen bir sindirim enzimidir. Bu enzim, karbonhidratları parçalayarak sindirim sürecine yardımcı olur. Amilaz, kan ve idrarda da bulunur.
Kandaki amilaz seviyesinin normalden yüksek olması, amilaz yüksekliği olarak adlandırılır. Amilaz yüksekliği, pankreas veya tükürük bezlerinde bir sorun olduğunun bir işareti olabilir.
Amilaz Yüksekliğinin Nedenleri
Amilaz yüksekliğinin en yaygın nedeni pankreatittir. Pankreatit, pankreasın iltihaplanması durumudur. Pankreatit, alkol tüketimi, safra taşlarının pankreas kanallarını tıkaması, bazı ilaçlar ve bazı genetik hastalıklar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
Amilaz yüksekliğinin diğer nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Tükürük bezi iltihabı (tükürük bezi apsesi, tükürük bezi tümörü)
- Boğaz enfeksiyonu
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer yetmezliği
- Kistik fibrozis
- Gebelik
- Bazı ameliyatlar
Amilaz Yüksekliğinin Belirtileri
Amilaz yüksekliğinin belirtileri, altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Pankreatit nedeniyle amilaz yüksekliği olan kişilerde genellikle aşağıdaki belirtiler görülür:
- Şiddetli karın ağrısı
- Bulantı ve kusma
- Ateş
- Soğuk terleme
- Baş ağrısı
Tükürük bezi iltihabı nedeniyle amilaz yüksekliği olan kişilerde genellikle aşağıdaki belirtiler görülür:
- Yüzün bir tarafında şişlik
- Ağız kenarında kızarıklık ve hassasiyet
- Ağızda acı veya yanma hissi
Amilaz Yüksekliğinin Tanısı
Amilaz yüksekliğinin tanısı, kan ve idrar testleri ile konulur. Kan testinde, amilaz seviyesi normalin üst sınırının üzerindeyse amilaz yüksekliği tanısı konulur. İdrar testinde ise amilaz seviyesi normalin üst sınırının üzerindeyse, pankreasta bir sorun olma ihtimali daha yüksektir.
Amilaz Yüksekliğinin Tedavisi
Amilaz yüksekliğinin tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Pankreatit nedeniyle amilaz yüksekliği olan kişilerde genellikle sıvı tedavisi, ağrı kesici ve antibiyotik tedavisi uygulanır. Tükürük bezi iltihabı nedeniyle amilaz yüksekliği olan kişilerde genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır.
Amilaz Yüksekliğinin Komplikasyonları
Amilaz yüksekliği, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Pankreatit nedeniyle amilaz yüksekliği olan kişilerde, pankreas hasarı, pankreas iltihabı, pankreas nekrozu, pankreas kanaması gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Amilaz Yüksekliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Amilaz yüksekliğini önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Sağlıklı beslenmek
- Fazla kilolardan kurtulmak
- Sigara içmemek
Sonuç olarak, amilaz yüksekliği, pankreas veya tükürük bezlerinde bir sorun olduğunun bir işareti olabilir. Amilaz yüksekliği olan kişilerin, altta yatan nedeni belirlemek için bir doktora başvurmaları önemlidir.