Ampiyem Nedir?
Ampiyem, vücudun herhangi bir yerinde, genellikle akciğerlerde, iltihaplanma sonucu oluşan irinli bir sıvı birikimidir. Akciğer ampiyeminde, akciğerlerin hava keselerinde (alveoller) irin birikir. Bu durum, nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı ve ateş gibi belirtilere neden olabilir.
Ampiyemin Nedenleri
Ampiyemin en yaygın nedeni, bakteriyel enfeksiyondur. Akciğer ampiyeminde, genellikle zatürre, bronşit veya pnömoni gibi bakteriyel akciğer enfeksiyonları görülür. Bununla birlikte, mantar, parazit veya virüsler de ampiyeme neden olabilir.
Ampiyem, aşağıdaki nedenlerle de oluşabilir:
- Tüberküloz
- Akciğer kanseri
- Akciğer travması
- Akciğer cerrahisi
- Sigara içmek
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
- Diyabet
- AIDS
Ampiyemin Belirtileri
Ampiyemin belirtileri, apsenin bulunduğu yere ve boyutuna göre değişebilir. Akciğer ampiyeminde görülen başlıca belirtiler şunlardır:
- Nefes darlığı
- Öksürük
- Göğüs ağrısı
- Ateş
- Terleme
- Halsizlik
- İştahsızlık
Ampiyemin Tanısı
Ampiyemin tanısı, aşağıdaki testler ile konulabilir:
- Fizik muayene
- Röntgen
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Akciğer grafisi
- Kan testleri
Ampiyemin Tedavisi
Ampiyemin tedavisi, apsenin boyutuna ve nedenine göre değişir. Küçük apseler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Büyük apseler veya antibiyotiklerle tedavi edilemeyen apseler, cerrahi olarak boşaltılmalıdır.
Ampiyemin Komplikasyonları
Ampiyem, aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
- Akciğer enfeksiyonu
- Akciğer yetmezliği
- Septisemi (kan zehirlenmesi)
- Ölüm
Ampiyemin Önlenmesi
Ampiyemin önlenmesi için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sigara içmemek
- Akciğer enfeksiyonlarını önlemek için aşılanmak
- Kronik akciğer hastalıklarını kontrol altında tutmak
Akciğer Ampiyeminin Tedavisi
Akciğer ampiyeminin tedavisinde, aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Antibiyotikler: Ampiyeme neden olan bakterileri öldürmek için antibiyotikler kullanılır. Antibiyotikler, genellikle ağızdan veya damardan verilir.
- Cerrahi: Büyük apseler veya antibiyotiklerle tedavi edilemeyen apseler, cerrahi olarak boşaltılmalıdır. Cerrahi işlem sırasında, apsenin boşluğu drenlerin yerleştirilmesi ile boşaltılır.
Antibiyotik Tedavisi
Ampiyeme neden olan bakterilerin türüne göre, uygun antibiyotikler seçilir. Antibiyotik tedavisi, genellikle 7-10 gün sürer.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi, genellikle aşağıdaki durumlarda yapılır:
- Apseye neden olan enfeksiyonun antibiyotiklere yanıt vermemesi
- Apseye neden olan enfeksiyonun vücudun diğer bölgelerine yayılması
- Apseye neden olan enfeksiyonun ölümcül olması
Cerrahi işlem sırasında, apsenin boşluğu drenlerin yerleştirilmesi ile boşaltılır. Drenaj, apsenin tekrar oluşmasını önlemeye yardımcı olur.
Ampiyemin Prognozu
Ampiyemin prognozu, apsenin boyutuna, nedenine ve tedaviye yanıtına göre değişir. Küçük apseler genellikle iyi bir prognoza sahiptir. Büyük apseler veya antibiyotiklerle tedavi edilemeyen apseler, daha kötü bir prognoza sahiptir.
Ampiyem, zamanında tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Bu nedenle, akciğer ampiyeminden şüpheleniliyorsa, hemen bir doktora başvurulması önemlidir.