Arrest Nedir?
Arrest, bir kişinin suç işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunması halinde, bu kişinin özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Arrest, bir koruma tedbiridir ve kesin bir hüküm değildir. Arrest kararı, genellikle bir hakim veya mahkeme tarafından verilir.
Arrestin Amaçları
Arrestin başlıca amaçları şunlardır:
- Şüpheli veya sanığın kaçmasını önlemek
- Delillerin korunmasını sağlamak
- Kamu düzenini korumak
Arrestin Türleri
Arrest, iki temel türde incelenebilir:
- Cezai arrest: Cezai arrest, bir suç işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunan kişinin, suçun işlenmesinden sonra özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Cezai arrest, genellikle bir hakim veya mahkeme tarafından verilir.
- İdari arrest: İdari arrest, bir suç işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunmayan kişinin, kamu düzenini veya güvenliğini bozduğu gerekçesiyle özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. İdari arrest, genellikle bir kamu görevlisi tarafından verilir.
Cezai Arrestin Şartları
Cezai arrest kararı verilebilmesi için, aşağıdaki şartlardan en az birinin varlığı gerekir:
- Şüpheli veya sanığın kaçma şüphesinin bulunması
- Delillerin korunması veya elde edilmesinin zorlaşması ihtimalinin bulunması
- Kamu düzeninin veya güvenliğinin bozulması ihtimalinin bulunması
Arrestin Süresi
Cezai arrest kararı, ilk olarak 7 gün için verilir. Bu süre, hakim veya mahkeme tarafından 15 güne kadar uzatılabilir. Ancak, suçun niteliğine göre, arrest kararının süresi 30 güne kadar uzatılabilir.
Arrestin İtirazı
Arrest kararı, şüpheli veya sanık tarafından, kararı veren hakim veya mahkemeye itiraz edilebilir. İtiraz üzerine, karar veren hakim veya mahkeme, itirazı değerlendirerek karar verir.
Arrestin Etkileri
Arrest kararı, şüpheli veya sanığın özgürlüğünü kısıtlar. Arrest kararı, şüpheli veya sanığın, yurt dışına çıkışını, iş yerini değiştirmesini, seyahat etmesini ve bazı kişilerle görüşmesini engelleyebilir.
Arrestin Uluslararası Hukukta Durumu
Uluslararası hukukta, arrest, bir kişinin özgürlüğünün kısıtlanması olduğu için, bazı sınırlamalara tabidir. Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. maddesi, arrest kararının belirli koşullara tabi olduğunu düzenlemektedir.
Arrestin Türkiye’deki Durumu
Türkiye’de, arrest, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, şüpheli veya sanığın kaçmasını önlemek, delillerin korunmasını sağlamak veya kamu düzenini korumak amacıyla, hakim veya mahkeme tarafından arrest kararı verilebilir.
Arrestin Örnekleri
Arrest, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan bir uygulamadır. Örneğin, bir kişinin bir suç işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunması halinde, bu kişi hakkında arrest kararı verilebilir. Bu kişi, arrest kararının ardından, bir cezaevine veya tutukevine gönderilir.
Arrest, aynı zamanda, kamu düzenini veya güvenliğini bozduğu gerekçesiyle de uygulanabilir. Örneğin, bir kişinin bir gösteride şiddete karışması halinde, bu kişi hakkında arrest kararı verilebilir. Bu kişi, arrest kararının ardından, bir polis karakoluna veya güvenlik birimine götürülür.
Arrest, bir kişinin özgürlüğünün kısıtlanması olduğu için, bu kararın verilmesinde titizlikle hareket edilmesi gerekir. Arrest kararının verilmesinden önce, şüpheli veya sanığın kaçma şüphesinin, delillerin korunması veya elde edilmesinin zorlaşması ihtimalinin veya kamu düzeninin veya güvenliğinin bozulması ihtimalinin bulunması gerekir.
Arrest kararının verilmesinden sonra, bu kararın süresi, şüpheli veya sanık tarafından itiraz edilebilir. İtiraz üzerine, karar veren hakim veya mahkeme, itirazı değerlendirerek karar verir.