Avans Nedir?
Avans, bir malın veya hizmetin alınması ya da yapım işinin yaptırılması için anlaşılan tutarın bir kısmının önden sahibine/yüklenicisine ödenmesi olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle, avans, henüz tamamlanmamış bir iş veya hizmet için önceden yapılan ödemedir.
Avans, günlük hayatta birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, bir ev satın alırken, henüz evin teslim edilmediği durumda, alıcı satıcıya avans ödemesi yapabilir. Bu avans, evin teslim edilmesi ve satış bedelinin ödenmesi sırasında mahsup edilir.
Avans, iş hayatında da sıklıkla kullanılan bir kavramdır. Örneğin, bir firma, bir iş için bir yükleniciye avans ödemesi yapabilir. Bu avans, yüklenicinin iş için gerekli malzemeleri ve işçiliği temin etmesi için kullanılır.
Avansın Türleri
Avanslar, farklı kriterlere göre sınıflandırılabilir.
- Ödeme şekline göre: Nakit avans, çekle avans, kredi kartıyla avans gibi türleri vardır.
- Ödeme amacına göre: Taşıma avansı, seyahat avansı, yapım avansı, malzeme avansı gibi türleri vardır.
- Ödeme zamanlamasına göre: Peşin avans, ara avans, son avans gibi türleri vardır.
Avansın Hukuki Boyutu
Avans, hukuki açıdan da önemli bir kavramdır. Türk Borçlar Kanunu’nun 406. maddesinde, işverenin işçiye avans vermesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre, işveren, işçiye zorunlu ihtiyacının ortaya çıkması hâlinde ve hakkaniyet gereği ödeyebilecek durumda ise, hizmetiyle orantılı olarak avans vermekle yükümlüdür.
Avans, bir borç ilişkisi doğurur. Avans alan kişi, avansın karşılığını ödemekle yükümlüdür. Avansın karşılığı, malın veya hizmetin teslim edilmesiyle ya da işin tamamlanmasıyla ödenir.
Avansın ödenmemesi durumunda, avans alan kişi, avansın faiziyle birlikte geri ödemekle yükümlüdür.
Avansın Muhasebeleştirilmesi
Avanslar, muhasebede “Ön Ödemeler” hesabında izlenir. Avans alan kişi, avansı aldığında bu hesabı alacak, avans karşılığını ödediğinde ise bu hesabı borç kaydeder.
Avansın Vergilendirilmesi
Avanslar, vergisel açıdan da önemli bir kavramdır. Avans alan kişi, avansın karşılığını ödediğinde, bu tutarın karşılığı olan vergileri de ödemekle yükümlüdür.
Örneğin, bir firma, bir yükleniciye avans ödemesi yaparsa, bu avans, yüklenicinin hasılatı olarak vergilendirilir. Yüklenici, bu avansın karşılığını ödediğinde ise, ödediği tutarın karşılığı olan vergileri de ödemekle yükümlüdür.
Avansın Avantajları
Avansın, hem avans alan hem de avans veren kişi için bazı avantajları vardır.
Avans alan kişi için avantajları şunlardır:
- İhtiyaç duyduğu paraya hemen ulaşabilir.
- Mal veya hizmeti daha erken teslim alabilir.
- Mal veya hizmeti daha uygun fiyata satın alabilir.
Avans veren kişi için avantajları şunlardır:
- Mal veya hizmetin daha hızlı teslim edilmesini sağlayabilir.
- Mal veya hizmetin daha kaliteli olmasını sağlayabilir.
- Mal veya hizmetin daha uygun fiyata satılmasını sağlayabilir.
Avansın Dezavantajları
Avansın, hem avans alan hem de avans veren kişi için bazı dezavantajları da vardır.
Avans alan kişi için dezavantajları şunlardır:
- Avansı geri ödemek zorundadır.
- Avansı geri ödemek için faiz ödemek zorunda kalabilir.
Avans veren kişi için dezavantajları şunlardır:
- Avansın geri ödenmemesi riski vardır.
- Avansın geri ödenmemesi durumunda, avansın faiziyle birlikte geri alınması gerekir.
Avans Almak İsteyenler İçin Tavsiyeler
Avans almak isteyen kişiler için bazı tavsiyeler şunlardır:
- Avans almadan önce, avans veren kişiyle iyice anlaşma yapın. Avansın miktarını, ödeme şeklini ve geri ödeme koşullarını belirleyin.
- Avans almadan önce, avans veren kişinin güven