Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu.
BDT’nin kuruluş amacı, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)’nin dağılması sonrasında, bu ülkeler arasında siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel işbirliğini sürdürmektir. Topluluk, 15 eski Sovyet cumhuriyetinden 12’sinin katılımı ile kurulmuştur. 1993 yılında Gürcistan’ın da katılımı ile üye sayısı 13 olmuştur.
BDT’nin temel ilkeleri şunlardır:
- Üye devletlerin egemenliği ve bağımsızlığı
- Üye devletlerin kendi içişlerine karışmama
- Üye devletler arasında işbirliğinin geliştirilmesi
BDT’nin başlıca organları şunlardır:
- Devlet Başkanları Konseyi
- Bakanlar Konseyi
- Dışişleri Bakanları Konseyi
- Parlamentolararası Asamble
- Adalet Bakanları Konseyi
- Savunma Bakanları Konseyi
- Ekonomik İşbirliği Konseyi
BDT’nin faaliyetleri, aşağıdaki alanlarda yoğunlaşmıştır:
- Siyasi işbirliği
- Ekonomik işbirliği
- Askeri işbirliği
- Kültürel işbirliği
Siyasi İşbirliği
BDT’nin siyasi işbirliği, üye devletler arasında ortak çıkarların korunması ve geliştirilmesine odaklanmaktadır. Bu kapsamda, üye devletler arasında düzenli olarak siyasi görüşmeler yapılmakta, ortak kararlar alınmakta ve ortak eylemler gerçekleştirilmektedir.
BDT’nin siyasi işbirliğinin başlıca konuları şunlardır:
- Uluslararası güvenlik
- Terörizmle mücadele
- Silah kontrolü
- İnsan hakları
- Ekonomik işbirliği
Ekonomik İşbirliği
BDT’nin ekonomik işbirliği, üye devletler arasında ekonomik bağların geliştirilmesine odaklanmaktadır. Bu kapsamda, üye devletler arasında ticaret, yatırım, enerji, ulaşım ve sanayi gibi alanlarda işbirliği yapılmaktadır.
BDT’nin ekonomik işbirliğinin başlıca konuları şunlardır:
- Ticaret
- Yatırım
- Enerji
- Ulaşım
- Sanayi
- Bilim ve teknoloji
Askeri İşbirliği
BDT’nin askeri işbirliği, üye devletler arasında askeri bağların geliştirilmesine odaklanmaktadır. Bu kapsamda, üye devletler arasında ortak askeri tatbikatlar yapılmakta, ortak askeri eğitim programları yürütülmekte ve ortak silah ve askeri teçhizat geliştirme projeleri gerçekleştirilmektedir.
BDT’nin askeri işbirliğinin başlıca konuları şunlardır:
- Ortak askeri tatbikatlar
- Ortak askeri eğitim programları
- Ortak silah ve askeri teçhizat geliştirme projeleri
Kültürel İşbirliği
BDT’nin kültürel işbirliği, üye devletler arasında kültürel bağların geliştirilmesine odaklanmaktadır. Bu kapsamda, üye devletler arasında kültürel değişim programları yürütülmekte, ortak kültürel projeler gerçekleştirilmekte ve ortak kültürel kurumlar kurulmaktadır.
BDT’nin kültürel işbirliğinin başlıca konuları şunlardır:
- Kültürel değişim programları
- Ortak kültürel projeler
- Ortak kültürel kurumlar
BDT’nin Sovyetler Birliği’nin Dağılmasına Etkisi
BDT’nin kuruluşu, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının en önemli sonuçlarından biridir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte, bu ülkeler arasında siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel işbirliğinin sürdürülmesi ihtiyacı doğmuştur. BDT, bu ihtiyacı karşılamak amacıyla kurulmuştur.
BDT, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bölgesel istikrar ve güvenliğin korunmasında önemli bir rol oynamıştır. Topluluk, üye devletler arasında ortak çıkarların korunması ve geliştirilmesi için çaba göstermiştir.
Ancak, BDT’nin etkinliği konusunda bazı tartışmalar vardır. Bazı uzmanlar, BDT’nin Sovyetler Birliği’nin yerini alamadığını ve bölgesel bir güç haline gelemediğini savunmaktadır. Diğer uzmanlar ise, BDT’nin bölgesel istikrar ve güvenliğin korunmasında önemli bir rol oynamaya devam ettiğini savunmaktadır.
BDT’nin Geleceği
BDT’nin geleceği, bölgesel gelişmelere bağlıdır. Bölgede istikrarın korunması ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi, BDT’nin geleceğini olumlu yönde etkileyecektir. Ancak, bölgede çatışmaların yaşanması ve ekonomik krizlerin ortaya çıkması, BDT’nin geleceğini olumsuz yönde etkileyecektir.
BDT, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bölgesel istikrar ve