Basur (Hemoroid)
Basur, halk arasında mayasıl olarak da bilinen, makat çevresindeki toplardamarların genişlemesi ve dışa doğru sarkmasıyla oluşan bir hastalıktır. Basur, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülen yaygın bir hastalıktır. Her yaşta görülebilmekle birlikte, 40 yaş üstü kişilerde daha sık görülür.
Basurun Nedenleri
Basurun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Kabızlık veya ishal: Kabızlık veya ishal, makat bölgesindeki basıncı artırarak basurun oluşmasına neden olabilir.
- Aşırı kilo: Aşırı kilo, makat bölgesindeki basıncı artırarak basurun oluşmasına neden olabilir.
- Hamilelik: Hamilelikte, artan kan basıncı ve rahmin büyümesi, makat bölgesindeki basıncı artırarak basurun oluşmasına neden olabilir.
- Aile öyküsü: Ailesinde basur öyküsü olan kişilerde basur gelişme riski daha yüksektir.
- Sürekli oturmak veya ayakta durmak: Sürekli oturmak veya ayakta durmak, makat bölgesindeki kan akışını azaltarak basurun oluşmasına neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, basur oluşumuna neden olabilir veya mevcut basuru şiddetlendirebilir. Bu ilaçlar arasında, doğum kontrol hapları, tansiyon ilaçları ve antidepresanlar yer alır.
Basurun Belirtileri
Basurun belirtileri, basurun şiddetine ve türüne göre değişebilir. Basurun en yaygın belirtileri şunlardır:
- Kanama: Basur, dışkılama sırasında veya sonrasında kanama ile kendini gösterebilir. Kanama, genellikle hafif ve parlak kırmızı renktedir.
- Ağrı: Basur, makat bölgesinde ağrıya neden olabilir. Ağrı, dışkılama sırasında veya sonrasında daha şiddetli olabilir.
- Kaşıntı: Basur, makat bölgesinde kaşıntıya neden olabilir.
- Prolapsus: Basur, makat kanalından dışarıya sarkabilir. Bu duruma prolapsus adı verilir.
Basurun Teşhisi
Basur tanısı, genellikle hekimin muayenesi ile konulabilir. Muayene sırasında, hekim makat bölgesini inceler ve basur olup olmadığını değerlendirir.
Basurun Tedavisi
Basurun tedavisi, basurun şiddetine ve türüne göre değişir. Hafif basur vakalarında, konservatif tedaviler uygulanabilir. Konservatif tedaviler arasında, şunlar yer alır:
- Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri: Kabızlık veya ishal varsa, kabızlığı veya ishali önlemek için diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yapılması önemlidir. Bu değişiklikler arasında, bol su içmek, lif açısından zengin gıdalar tüketmek ve düzenli egzersiz yapmak yer alır.
- Topikal ilaçlar: Topikal ilaçlar, basur bölgesindeki ağrı, kaşıntı ve şişliği azaltmaya yardımcı olabilir. Bu ilaçlar arasında, merhemler, kremler ve fitiller yer alır.
- Ağrı kesiciler: Ağrı kesici ilaçlar, basur nedeniyle oluşan ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
İleri düzey basur vakalarında, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedaviler arasında, şunlar yer alır:
- Ligasyon: Ligasyon, basur damarlarının bantlanması işlemidir. Bu işlem, basur damarlarının kan akışını keserek basurun küçülmesini sağlar.
- Fotokoagülasyon: Fotokoagülasyon, basur damarlarının lazer veya radyofrekans enerjisi ile yakılması işlemidir. Bu işlem, basur damarlarının kan akışını keserek basurun küçülmesini sağlar.
- Skleroterapi: Skleroterapi, basur damarlarının kimyasal maddeler ile yakılması işlemidir. Bu işlem, basur damarlarının kan akışını keserek basurun küçülmesini sağlar.
- Hemoroidektomi: Hemoroidektomi, basur damarlarının ameliyatla çıkarılması işlemidir. Bu işlem, en etkili basur tedavisi yöntemidir.
Basurun Önlenmesi
Basurun önlenmesi için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Kabızlık veya ishali önlemek için diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yapın.
- Aşırı kiloluysanız, kilo verin.
- Hamilelik sırasında, aşırı kilo almaktan kaçının.
- **Sürekli oturmak veya ayakta durmak