Belirtili İsim Tamlaması Nedir?
Belirtili isim tamlaması, bir varlığın kime, kimin, neye ait olduğunu belirten isim tamlamasıdır. Bu tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan ek alır. Tamlayan, ilgi eki (-ın, -in, -un, -ün) alır. Tamlanan ise iyelik eki (-ı, -i, -u, -ü) alır.
Belirtili İsim Tamlamalarının Özellikleri
- Belirtili isim tamlamalarında hem tamlayan hem de tamlanan ek alır.
- Tamlayan, ilgi eki (-ın, -in, -un, -ün) alır.
- Tamlanan, iyelik eki (-ı, -i, -u, -ü) alır.
- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan, tamlanana göre anlam bakımından daha belirgindir.
- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan, tamlananı tanımlar veya niteler.
Belirtili İsim Tamlamalarının Çeşitleri
Belirtili isim tamlamaları, tamlayanın türüne göre şu şekilde çeşitlere ayrılır:
- Ad tamlaması: Tamlayanı ad olan belirtili isim tamlamalarıdır.
- Zamir tamlaması: Tamlayanı zamir olan belirtili isim tamlamalarıdır.
Ad Tamlaması
Ad tamlamasında tamlayan, bir isimdir. Tamlanan ise bu ismin kime, kimin, neye ait olduğunu belirtir.
Örnekler:
- Kitabın kapağı (kitabın: ad tamlamasının tamlayanı, kapağı: ad tamlamasının tamlananı)
- Çocukların kıyafetleri (çocukların: ad tamlamasının tamlayanı, kıyafetleri: ad tamlamasının tamlananı)
- Üzümün çöpü (üzümün: ad tamlamasının tamlayanı, çöpü: ad tamlamasının tamlananı)
- Aşkın büyüsü (aşkının: ad tamlamasının tamlayanı, büyüsü: ad tamlamasının tamlananı)
Zamir Tamlaması
Zamir tamlamasında tamlayan, bir zamirdir. Tamlanan ise bu zamirlerin kime, kimin, neye ait olduğunu belirtir.
Örnekler:
- Benim saatim (benim: zamir tamlamasının tamlayanı, saatim: zamir tamlamasının tamlananı)
- Senin okulun (senin: zamir tamlamasının tamlayanı, okulun: zamir tamlamasının tamlananı)
- Onun kalemi (onun: zamir tamlamasının tamlayanı, kalemi: zamir tamlamasının tamlananı)
- Bizim evimiz (bizim: zamir tamlamasının tamlayanı, evimiz: zamir tamlamasının tamlananı)
- Sizin sokağınız (sizin: zamir tamlamasının tamlayanı, sokağınız: zamir tamlamasının tamlananı)
- Onların niyeti (onların: zamir tamlamasının tamlayanı, niyeti: zamir tamlamasının tamlananı)
Belirtili İsim Tamlamalarının Cümledeki Yeri
Belirtili isim tamlamaları, cümlede genellikle sıfat görevinde kullanılır. Ancak, isim görevinde de kullanılabilirler.
Örnekler:
- **Sınıfın kapısı açıktı. (kapısı: belirtimli isim tamlaması, isim görevinde kullanılmıştır.)
- **Ahmet’in arabası kırmızıydı. (Ahmet’in: belirtimli isim tamlaması, sıfat görevinde kullanılmıştır.)
Belirtili İsim Tamlamalarının Yazılışı
Belirtili isim tamlamalarında tamlayan, tamlanandan ayrı yazılır. Ancak, tamlayanı oluşturan kelimeler bitişik yazılan kelimelerden oluşuyorsa, tamlayan ve tamlanan bitişik yazılır.
Örnekler:
- **Kızın elbisesi (kızın: belirtimli isim tamlamasının tamlayanı, elbisesi: belirtimli isim tamlamasının tamlananı)
- **Başbakanın yardımcısı (başbakanın: belirtimli isim tamlamasının tamlayanı, yardımcısı: belirtimli isim tamlamasının tam