CBC Nedir?
CBC, tam kan sayımı anlamına gelen İngilizce “Complete Blood Count” ifadesinin kısaltmasıdır. Kandaki kan hücrelerinin sayısını, hacmini ve özelliklerini ölçen bir kan testidir. CBC, genel sağlık durumunu değerlendirmek, enfeksiyon, anemi, lösemi gibi hastalıkların teşhisini desteklemek ve tedavinin etkinliğini izlemek için kullanılır.
CBC’de Nelere Bakılır?
CBC, üç ana kan hücresini ölçer:
- Alyuvarlar (eritrositler): Kandaki oksijen taşıyan hücrelerdir.
- Beyaz kan hücreleri (lökositler): Vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan hücrelerdir.
- Trombositler: Kan pıhtılaşmasına yardımcı olan hücrelerdir.
CBC, bu hücrelerin sayısını, hacmini ve özelliklerini ölçerek aşağıdakileri değerlendirir:
- Genel sağlık durumu: CBC, genel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılan önemli bir testtir. Kan hücrelerinin sayısında ve özelliklerinde herhangi bir anormallik, vücudun bir sağlık sorunuyla karşı karşıya olduğunu gösterebilir.
- Enfeksiyon: Enfeksiyon varlığında, beyaz kan hücrelerinin sayısı artar.
- Anemi: Anemi, kırmızı kan hücrelerinin sayısının veya kalitesinin azalmasıdır. CBC, anemi tipini ve nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.
- Lösemi: Lösemi, kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ile karakterize bir kanser türüdür. CBC, lösemi teşhisini desteklemek için kullanılır.
- Diğer hastalıklar: CBC, diğer birçok hastalığın teşhisini desteklemek için de kullanılabilir. Örneğin, CBC, inflamasyon, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı ve vitamin eksiklikleri gibi durumların teşhisine yardımcı olabilir.
CBC Nasıl Yapılır?
CBC, bir damardan kan alınarak yapılır. Kan alma işlemi genellikle kısa ve ağrısızdır.
CBC yaptırmadan önce, herhangi bir ilaç kullanıyorsanız doktorunuza söylemeniz önemlidir. Bazı ilaçlar CBC sonuçlarını etkileyebilir.
CBC Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
CBC sonuçları, yaş, cinsiyet ve diğer faktörlere göre değişebilir. Bu nedenle, CBC sonuçlarını doktorunuzla birlikte yorumlamanız önemlidir.
Genel olarak, CBC sonuçları aşağıdaki gibi yorumlanabilir:
- Alyuvarlar: Alyuvarlar, kandaki oksijen taşıyan hücrelerdir. Alyuvarlar normalin altındaysa, anemi olabilir. Alyuvarlar normalin üzerindeyse, polisitemi olabilir.
- Beyaz kan hücreleri: Beyaz kan hücreleri, vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan hücrelerdir. Beyaz kan hücreleri normalin altındaysa, enfeksiyona karşı direnç azalabilir. Beyaz kan hücreleri normalin üzerindeyse, enfeksiyon, inflamasyon veya lösemi olabilir.
- Trombositler: Trombositler, kan pıhtılaşmasına yardımcı olan hücrelerdir. Trombositler normalin altındaysa, kanamalar artabilir. Trombositler normalin üzerindeyse, tromboz riski artabilir.
CBC’nin Riskleri
CBC, kan alma işlemini içeren bir testtir. Kan alma işleminin riskleri, kan almanın yapıldığı yere, kullanılan iğnenin boyutuna ve iğnenin damara girmesini sağlayan kişinin becerisine bağlıdır.
Kan alma işleminin olası riskleri şunlardır:
- Enfeksiyon: Kan alma işlemi sırasında kullanılan iğne veya ekipman kontaminasyona uğramışsa, enfeksiyon riski vardır.
- Morarma: Kan alma işlemi sırasında damardan kan alındığında, morarmaya neden olabilir.
- Ağrı: Kan alma işlemi sırasında veya sonrasında ağrı olabilir.
CBC’nin Önemi
CBC, genel sağlık durumunu değerlendirmek, enfeksiyon, anemi, lösemi gibi hastalıkların teşhisini desteklemek ve tedavinin etkinliğini izlemek için önemli bir testtir. CBC, birçok hastalığın erken teşhisine yardımcı olabilir ve tedavinin etkinliğini izlemek için kullanılabilir.