Çikolata Kisti Nedir?
Çikolata kisti, rahim içini döşeyen endometrium dokusunun, rahim dışındaki başka bir bölgede büyümesi sonucu gelişen ve sıklıkla ağrılı seyreden bir hastalıktır. Endometriozis olarak da bilinen bu hastalık, en sık olarak yumurtalıklar, fallop tüpleri ve pelvisi örten dokuda görülür.
Endometrium Dokusu Nedir?
Endometrium dokusu, rahim içini döşeyen ve her adet döneminde kalınlaşarak bebeğin yerleşmesi için uygun bir ortam hazırlayan bir dokudur. Adet döngüsü sona erdiğinde ise bu doku dökülerek rahimden atılır.
Endometriozis Nasıl Olur?
Endometriozisin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Adet kanı geriye kaçması: Adet döneminde rahim içinden dökülen kanın, fallop tüpleri yoluyla geriye doğru akması ve rahim dışındaki organlara yerleşmesi sonucu endometriozis gelişebilir.
- Kanın dolaşımla taşınması: Endometrium dokusu, kan yoluyla rahim dışındaki organlara taşınabilir.
- Embriyonun implantasyonu: Embriyo, rahim dışındaki bir organa implante olabilir ve bu organda endometriozis dokusu gelişebilir.
Endometriozisin Belirtileri Nelerdir?
Endometriozisin en yaygın belirtisi, adet sırasında şiddetli ağrıdır. Bu ağrı, kasık ağrısı, karın ağrısı, bel ağrısı veya bacak ağrısı şeklinde olabilir. Adet dışında da ağrı olabilir, ancak bu ağrı genellikle adet sırasındaki ağrıdan daha az şiddetlidir.
Endometriozis, aşağıdaki belirtilere de yol açabilir:
- Adet öncesi ve sonrası ağrı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Kronik pelvik ağrı
- Karında şişkinlik
- İnfertilite
Endometriozisin Tanısı Nasıl Konulur?
Endometriozisin tanısı, aşağıdaki yöntemlerle konulabilir:
- Fizik muayene: Fizik muayene sırasında, kasık ve karın bölgesinde ağrı veya hassasiyet olabilir.
- Ultrason: Ultrason ile, yumurtalıklarda veya pelviste endometriozis lezyonları görülebilir.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, endometriozis lezyonlarını daha ayrıntılı olarak görüntülemede daha etkilidir.
- Laparoskopi: Laparoskopi, karın boşluğuna bir kamera ve aletler yerleştirilerek yapılan bir cerrahi işlemdir. Bu işlem sırasında, endometriozis lezyonları doğrudan görülebilir ve biopsi yapılabilir.
Endometriozisin Tedavisi
Endometriozisin tedavisi, belirtilerin şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir.
Belirtileri hafif olan hastalarda, genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Bu ilaçlar, adet döngüsünü baskılayarak endometriozis lezyonlarının büyümesini engeller.
Belirtileri şiddetli olan veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda, cerrahi tedavi uygulanabilir. Cerrahi tedavide, endometriozis lezyonları çıkarılabilir veya yok edilebilir.
Endometriozisin Önlenmesi
Endometriozisin önlenmesi için kesin bir yol yoktur. Ancak, aşağıdaki önlemlerin alınması, endometriozis riskini azaltmaya yardımcı olabilir:
- Erken menopoz: Menopoz döneminde, adet döngüsü sona erdiği için endometriozis riski de azalır.
- Hormon tedavisi: Doğum kontrol hapları, hormon replasman tedavisi ve diğer hormon tedavileri, endometriozis riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz: Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz, genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur ve bu da endometriozis riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Endometriozis ve İnfertilite
Endometriozis, infertilitenin (kısırlık) en yaygın nedenlerinden biridir. Endometriozis lezyonları, fallop tüplerini tıkayabilir veya yumurtalıkların işlevini bozabilir. Bu da, yumurtanın sperm ile döllenmesi ve rahme yerleşmesini zorlaştırabilir.
Endometriozisli kadınlarda, hamilelik şansını artırmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Ağrı tedavisi: Ağrı tedavisi, endometriozis lezyonlarının büyümesini ve iltihaplanmasını azaltarak hamilelik şansını artırmaya yardımcı olabilir