DEXA: Kemik Yoğunluğunu Ölçen Gelişmiş Teknoloji
DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry), kemik yoğunluğunu ölçmek için kullanılan gelişmiş bir X-ışını teknolojisidir. Osteoporoz ve diğer kemik hastalıklarının teşhis ve takibinde önemli bir rol oynar. DEXA taraması, kemik yoğunluğunun azalmasını erken tespit ederek tedaviye başlanmasını sağlar.
DEXA Taraması Nasıl Yapılır?
DEXA taraması, özel bir cihaz kullanılarak yapılır. Bu cihaz, düşük dozda X-ışınları kullanarak vücudun kemik yoğunluğunu ölçer. Tarama sırasında hasta sırt üstü yatar ve cihaz vücudun üzerinden geçer. Tarama süreci genellikle 10-15 dakika sürer.
DEXA Taraması Neden Yapılır?
DEXA taraması, aşağıdaki durumlarda yapılır:
- Osteoporoz teşhisi ve takibi
- Kemik erimesi riski taşıyan kişilerin değerlendirilmesi
- Kemik kırığı geçiren kişilerin değerlendirilmesi
- Kemik hastalıklarının tedavisinin takibi
- İlaçların kemik yoğunluğu üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
DEXA Taraması Kimlere Yapılabilir?
DEXA taraması, her yaştan ve cinsiyetten kişiye yapılabilir. Ancak, aşağıdaki durumlarda DEXA taraması önerilmez:
- Hamile kadınlar
- Emziren kadınlar
- Metal implant veya cihaz bulunan kişiler
- Son 6 ay içinde baryumlu kontrast madde kullanan kişiler
DEXA Taraması Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
DEXA taraması sonuçları, T-skoru ve Z-skoru olmak üzere iki farklı şekilde ifade edilir. T-skoru, kişinin kemik yoğunluğunun aynı yaş ve cinsiyetteki sağlıklı kişilerin ortalama kemik yoğunluğuna göre ne kadar düşük olduğunu gösterir. Z-skoru ise, kişinin kemik yoğunluğunun aynı yaş ve cinsiyetteki sağlıklı kişilerin ortalama kemik yoğunluğuna göre ne kadar düşük olduğunu gösterir.
T-skoru ve Z-skoru değerleri, aşağıdaki şekilde yorumlanır:
- T-skoru -1 veya daha düşük: Osteoporoz
- T-skoru -1 ile -2,5 arasında: Osteopeni (kemik erimesi riski)
- T-skoru -2,5 veya daha düşük: Şiddetli osteoporoz
- Z-skoru -2 veya daha düşük: Osteoporoz
- Z-skoru -1 ile -2 arasında: Osteopeni (kemik erimesi riski)
- Z-skoru 0 veya daha yüksek: Normal kemik yoğunluğu
DEXA Taraması Sonuçlarına Göre Tedavi
DEXA taraması sonuçlarına göre, doktorunuz aşağıdaki tedavi seçeneklerinden birini önerebilir:
- Kalsiyum ve D vitamini takviyeleri
- Osteoporoz ilaçları
- Yaşam tarzı değişiklikleri (egzersiz, sağlıklı beslenme, sigara ve alkolden uzak durma)
DEXA Taraması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- DEXA taraması zararlı mıdır?
Hayır, DEXA taraması zararlı değildir. Kullanılan X-ışınları çok düşük dozdadır ve herhangi bir sağlık riski oluşturmaz.
- DEXA taraması ne kadar sık yapılmalıdır?
DEXA taraması, doktorunuzun önerdiği sıklıkta yapılmalıdır. Genellikle, osteoporoz riski taşıyan kişilerde yılda bir kez DEXA taraması önerilir.
- DEXA taraması için özel bir hazırlık gerekir mi?
Hayır, DEXA taraması için özel bir hazırlık gerekmez. Ancak, taramanın yapılacağı gün metal içeren giysiler ve aksesuarlar takmamanız önerilir.
- DEXA taraması sonuçları ne zaman çıkar?
DEXA taraması sonuçları genellikle birkaç gün içinde çıkar. Ancak, bazı durumlarda sonuçların çıkması daha uzun sürebilir.