Divanlar: Tarihte, Edebiyatta ve Müzikte Bir Klasik
Divan, Arapça kökenli bir kelimedir ve “toplamak, bir araya getirmek” anlamına gelir. Türkçede ise çeşitli anlamlarda kullanılır. Divan, bir yandan bir tür şiir türüdür, diğer yandan da Osmanlı Devleti’nin yönetim biçimi ve yönetim organıdır. Ayrıca, Anadolu beylikleriyle Osmanlılar’da köy ile kaza arasında idari bir ünite olarak da kullanılmıştır.
Tarihte Divan
Divan, İslam devletlerinde resmî işlerin görüşülüp karara bağlandığı meclis ve buna bağlı devlet daireleri olarak ortaya çıkmıştır. İlk defa Emevîler döneminde kurulan divan, Abbasiler döneminde daha da güçlenmiştir. Abbasiler döneminde divan, devlet yönetiminin temel unsurlarından biri haline gelmiştir.
Osmanlı Devleti’nde divan, 13. yüzyılın sonlarında kurulmuştur. Osmanlı divanı, Dîvân-ı Hümâyun olarak adlandırılmıştır. Dîvân-ı Hümâyun, Osmanlı Devleti’nin en yüksek karar organıydı. Divan, padişahın başkanlığında toplanır ve devlet işlerini görüşür, karara bağlardı. Divan’da, vezirler, kazaskerler, defterdarlar gibi yüksek devlet görevlileri görev yapardı.
Osmanlı Devleti’nde divan, 17. yüzyılın ortalarına kadar önemli bir rol oynamıştır. Bu dönemden sonra, divanın önemi azalmaya başlamış ve 19. yüzyılda tamamen kaldırılmıştır.
Edebiyatta Divan
Divan, aynı zamanda bir tür şiir türüdür. Divan edebiyatı, Türk edebiyatında 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren bir edebiyat dönemidir. Divan edebiyatı, Arap ve Fars edebiyatlarından etkilenmiştir. Divan edebiyatında şiir, en önemli edebiyat türüdür. Divan şiiri, genellikle kaside, gazel, mesnevi, terkib-i bend, müstezat, murabba gibi nazım şekillerinde yazılmıştır.
Divan edebiyatı şairleri, eserlerini divan adı verilen kitaplarda toplarlardı. Divan, şairin bütün şiirlerini içeren bir antolojidir. Divanlarda genellikle kaside, gazel, mesnevi gibi nazım şekillerinde yazılmış şiirler bulunur. Ayrıca, divanlarda şairin hayatı, eserleri ve sanat anlayışı hakkında bilgiler de bulunur.
Divan edebiyatı şairlerinden bazıları şunlardır:
- Ahmet Yesevi
- Yunus Emre
- Mevlana
- Fuzuli
- Nedim
- Baki
- Şeyh Galip
Müzikide Divan
Divan, aynı zamanda bir müzik türüdür. Divan müziği, Klasik Türk müziğinin en önemli türlerinden biridir. Divan müziği, genellikle 3/4 veya 4/4 ritim kalıplarında bestelenmiştir. Divan müziğinde en çok kullanılan makamlar şunlardır:
- Hicaz
- Muhayyer
- Gerdaniye
- Şehnaz
Divan müziği, genellikle gazel, şarkı, kaside gibi şiirlerden bestelenmiştir. Divan müziği, 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren bir dönemde önemli bir rol oynamıştır.
Divanların Önemi
Divan, Türk tarihinde, edebiyatında ve müziğinde önemli bir yere sahiptir. Divan, İslam devletlerinin yönetim biçimi ve yönetim organı olarak, Türklerin devlet yönetiminde önemli bir rol oynamıştır. Divan, aynı zamanda, Türk edebiyatında 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren bir edebiyat döneminin adı olmuştur. Divan edebiyatı, Türk edebiyatında önemli bir birikim oluşturmuştur. Divan müziği ise, Klasik Türk müziğinin en önemli türlerinden biridir.
Divanlar, Türk kültürünün önemli bir parçasıdır. Divan, Türklerin devlet yönetimini, edebiyatı ve müziğini anlamada önemli bir kaynaktır.