Edilgen Fiil Nedir

Edilgen Fiil Nedir?

Edilgen fiil, öznenin eylemi yapmadığı, eylemin öznenin üzerinde gerçekleştiği fiil türüdür. Edilgen fiiller, “edilmek” yardımcı fiiliyle yapılır. Örneğin:

• Kitap okundu.
• Ev temizlendi.
• Yemek pişirilecek.

Edilgen fiiller, genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:

• Öznenin eylemi yapmadığı veya yapma yeteneği olmadığı durumlarda. Örneğin:

  • Bebek ağlatıldı.
  • Hasta tedavi edildi.

• Eylemin öznenin üzerinde gerçekleştiği durumlarda. Örneğin:

  • Saçlar kesildi.
  • Elbise ütülendi.

• Eylemin kim tarafından yapıldığı belirtilmek istendiğinde. Örneğin:

  • Kitap öğretmen tarafından okundu.
  • Ev temizlikçi tarafından temizlendi.

Edilgen Fiillerin Yapısı

Edilgen fiiller, “edilmek” yardımcı fiiliyle yapılır. “Edilmek” yardımcı fiili, fiilin kökünden sonra gelir. Örneğin:

• Kitap okundu.
• Ev temizlendi.
• Yemek pişirilecek.

“Edilmek” yardımcı fiili, zaman, kip ve kişiye göre çekimlenir. Örneğin:

• Kitap okundu. (Geçmiş zaman, edilgen kip, üçüncü tekil şahıs)
• Ev temizleniyor. (Şimdiki zaman, edilgen kip, üçüncü tekil şahıs)
• Yemek pişirilecek. (Gelecek zaman, edilgen kip, üçüncü tekil şahıs)

Edilgen Fiillerin Kullanımı

Edilgen fiiller, genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:

• Öznenin eylemi yapmadığı veya yapma yeteneği olmadığı durumlarda. Örneğin:

  • Bebek ağlatıldı.
  • Hasta tedavi edildi.

• Eylemin öznenin üzerinde gerçekleştiği durumlarda. Örneğin:

  • Saçlar kesildi.
  • Elbise ütülendi.

• Eylemin kim tarafından yapıldığı belirtilmek istendiğinde. Örneğin:

  • Kitap öğretmen tarafından okundu.
  • Ev temizlikçi tarafından temizlendi.

Edilgen fiiller, ayrıca aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:

• Bir olayı veya durumu nesnel bir şekilde anlatmak için. Örneğin:

  • Kaza dün meydana geldi.
  • Yangın söndürüldü.

• Bir talimat veya yönerge vermek için. Örneğin:

  • Kapı kapatılmalıdır.
  • Yemek pişirilirken dikkat edilmelidir.

• Bir duygu veya düşünceyi ifade etmek için. Örneğin:

  • Çok sevildim.
  • Çok üzüldüm.

Edilgen Fiillerin Avantajları ve Dezavantajları

Edilgen fiillerin kullanılmasının bazı avantajları ve dezavantajları vardır.

Avantajları:

• Öznenin eylemi yapmadığı veya yapma yeteneği olmadığı durumlarda, edilgen fiiller kullanılabilir.
• Eylemin öznenin üzerinde gerçekleştiği durumlarda, edilgen fiiller kullanılabilir.
• Eylemin kim tarafından yapıldığı belirtilmek istendiğinde, edilgen fiiller kullanılabilir.
• Bir olayı veya durumu nesnel bir şekilde anlatmak için, edilgen fiiller kullanılabilir.
• Bir talimat veya yönerge vermek için, edilgen fiiller kullanılabilir.
• Bir duygu veya düşünceyi ifade etmek için, edilgen fiiller kullanılabilir.

Dezavantajları:

• Edilgen fiiller, aktif fiillere göre daha uzun ve karmaşıktır.
• Edilgen fiiller, aktif fiillere göre daha az canlı ve hareketlidir.
• Edilgen fiiller, aktif fiillere göre daha az vurgulayıcıdır.

Sonuç

Edilgen fiiller, Türkçede sıklıkla kullanılan fiil türlerinden biridir. Edilgen fiiller, öznenin eylemi yapmadığı veya yapma yeteneği olmadığı durumlarda, eylemin öznenin üzerinde gerçekleştiği durumlarda, eylemin kim tarafından yapıldığı belirtilmek istendiğinde, bir olayı veya durumu nesnel bir şekilde anlatmak için, bir talimat veya yönerge vermek için ve bir duygu veya düşünceyi ifade etmek için kullanılır. Edilgen fiillerin kullanılmasının bazı avantajları ve dezavantajları vardır.