EGFR, CKD ve eGFR Yüksekliği
Giriş
Böbrek fonksiyonunun değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir parametre olan eGFR (tahmini glomerüler filtrasyon hızı), böbreklerin kanı temizleme yeteneğini ölçer. eGFR, serum kreatinin seviyesi, yaş, cinsiyet ve ırk gibi faktörler kullanılarak hesaplanır. eGFR’nin normal değeri 90 ml/dak/1.73 m2’dir. eGFR’nin 60 ml/dak/1.73 m2’nin altına düşmesi kronik böbrek hastalığı (CKD) olarak tanımlanır. CKD, böbreklerin fonksiyonlarının zamanla giderek azalmasıyla seyreden bir hastalıktır. CKD’nin erken evrelerinde genellikle herhangi bir belirti görülmez. Ancak hastalık ilerledikçe yorgunluk, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, kaşıntı, uykusuzluk, kas krampları, şişlik, nefes darlığı, yüksek tansiyon ve anemi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. CKD’nin tedavisi, hastalığın evresine ve altta yatan nedene göre değişir.
EGFR ve CKD
EGFR, CKD’nin teşhisinde ve evrelendirilmesinde kullanılan önemli bir parametredir. CKD’nin evreleri, eGFR değerine göre belirlenir. CKD’nin evreleri şunlardır:
- Evre 1: eGFR ≥ 90 ml/dak/1.73 m2
- Evre 2: eGFR 60-89 ml/dak/1.73 m2
- Evre 3: eGFR 30-59 ml/dak/1.73 m2
- Evre 4: eGFR 15-29 ml/dak/1.73 m2
- Evre 5: eGFR < 15 ml/dak/1.73 m2 veya diyaliz tedavisi
eGFR Yüksekliği
eGFR’nin normalden yüksek olması, böbreklerin kanı temizleme yeteneğinin artması anlamına gelir. Bu durum, genellikle geçici bir durumdur ve herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Ancak bazı durumlarda, eGFR yüksekliği böbrek hastalığının bir belirtisi olabilir. eGFR yüksekliğine neden olabilecek böbrek hastalıkları şunlardır:
- Polikistik böbrek hastalığı
- Böbrek taşı hastalığı
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Böbrek kanseri
- Böbrek yetmezliği
eGFR Yüksekliğinin Belirtileri
eGFR yüksekliğinin genellikle herhangi bir belirtisi yoktur. Ancak bazı durumlarda, eGFR yüksekliği aşağıdaki belirtilere yol açabilir:
- Sık idrara çıkma
- Gece idrara çıkma
- İdrarda köpüklenme
- İdrarda kan veya protein bulunması
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Mide bulantısı
- Kusma
- Kaşıntı
- Uykusuzluk
- Kas krampları
- Şişlik
- Nefes darlığı
- Yüksek tansiyon
- Anemi
eGFR Yüksekliğinin Tedavisi
eGFR yüksekliğinin tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. Eğer eGFR yüksekliğine neden olan bir böbrek hastalığı varsa, bu hastalığın tedavisi yapılır. Böbrek hastalığının tedavisi, hastalığın evresine ve türüne göre değişir. CKD’nin erken evrelerinde genellikle ilaç tedavisi yeterli olur. Ancak CKD’nin ileri evrelerinde diyaliz veya böbrek nakli gerekebilir.
Sonuç
eGFR, böbrek fonksiyonunun değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir parametredir. eGFR’nin normal değeri 90 ml/dak/1.73 m2’dir. eGFR’nin 60 ml/dak/1.73 m2’nin altına düşmesi CKD olarak tanımlanır. CKD, böbreklerin fonksiyonlarının zamanla giderek azalmasıyla seyreden bir hastalıktır. eGFR yüksekliği genellikle geçici bir durumdur ve herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Ancak bazı durumlarda, eGFR yüksekliği böbrek hastalığının bir belirtisi olabilir. eGFR yüksekliğinin tedavisi, altta yatan nedene göre değişir.