Endüljans Nedir?
Endüljans, Hıristiyanlıkta, işlenen günahlardan dolayı dünyada çekilecek cezanın belirli şartlar karşılığında kilise tarafından affedilmesi anlamında kullanılan terimdir. Latince “indulgentia”dan gelen (İng. ve Fr. indulgence) bir kelime olup sözlük anlamı “bağışlama”dır. Hıristiyanlıkta sadece Katolik kilisesine has bir terim olarak Tanrı tarafından affedilen günahların dünyevî cezalarının kilise tarafından kısmen veya tamamen bağışlanmasını ifade etmektedir.
Endüljans Tarihi
Endüljans uygulamasının kökeni, erken Hıristiyanlığa kadar uzanmaktadır. İlk dönemlerde, günahların affedilmesi için yapılan tövbe ve kefaret uygulamalarına ek olarak, kilise tarafından bazı özel uygulamalara da izin verilmekteydi. Örneğin, Kudüs’ü ziyaret etmek veya hac yapmak gibi uygulamalar, günahların affedilmesi için birer yol olarak kabul edilmekteydi.
Endüljans uygulamasının daha sistematik bir hale gelmesi, 11. yüzyılda Papa II. Urbanus tarafından başlatılan Birinci Haçlı Seferi ile birlikte olmuştur. Haçlı seferlerine katılanlara, günahlarının affedilmesi için bir endüljans verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu karar, Haçlı seferlerine katılımı teşvik etmek için bir araç olarak kullanılmıştır.
- yüzyılda Papa IV. İnnocentius, endüljans uygulamasına yeni bir boyut kazandırmıştır. Papa, herhangi bir zamanda ve herhangi bir yerde yapılan bir endüljans uygulamasının, günahların affedilmesi için yeterli olacağını ilan etmiştir. Bu karar, endüljans uygulamasının yaygınlaşmasına ve daha da popüler hale gelmesine neden olmuştur.
Endüljans Uygulaması
Endüljans uygulaması, belirli bir günahın affedilmesi için bir bedel karşılığında yapılmaktadır. Bu bedel, genellikle bir miktar para veya bir tür ibadet olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, bir kiliseyi onarmak veya bir hac yolculuğu yapmak karşılığında bir endüljans alınabilmektedir.
Endüljanslar, genellikle bir papa tarafından veya onun adına bir yetkili tarafından verilmektedir. Endüljans belgesi, genellikle bir kâğıt üzerinde yazılır ve üzerinde papanın veya yetkilinin mührü bulunur.
Endüljans Türleri
Endüljanslar, kapsamlarına göre iki ana gruba ayrılmaktadır:
- Tam Endüljans: Bu endüljans, günahların hem ruhsal hem de dünyevi cezalarının tamamen bağışlanmasını sağlar.
- Kısmi Endüljans: Bu endüljans, günahların yalnızca ruhsal cezalarının bağışlanmasını sağlar. Dünyevi cezalar ise azalır, ancak tamamen bağışlanmaz.
Endüljanslar, uygulanma şekline göre de iki ana gruba ayrılmaktadır:
- Süreli Endüljans: Bu endüljans, belirli bir süre için geçerlidir. Örneğin, bir yılda geçerli olan bir endüljans alınabilir.
- Sürekli Endüljans: Bu endüljans, süresiz olarak geçerlidir.
Endüljans Tartışmaları
Endüljans uygulaması, tarih boyunca tartışmalara konu olmuştur. Bazıları, endüljans uygulamasının Tanrı’nın adaletine aykırı olduğunu savunmuşlardır. Diğerleri ise, endüljansın günahtan kurtulmak için bir yol olduğunu savunmuşlardır.
Endüljans uygulamasına yönelik en büyük eleştirilerden biri, bu uygulamanın Katolik kilisesinin ticarileşmesine yol açtığı yönündedir. 16. yüzyılda Martin Luther, endüljans uygulamasına karşı çıkarak Protestan reformunu başlatmıştır.
Endüljans Uygulamasının Bugünkü Durumu
Günümüzde endüljans uygulaması, Katolik kilisesinde hala devam etmektedir. Ancak, bu uygulamanın kapsamı ve şekli geçmişe göre daha sınırlıdır.
Günümüzde, endüljanslar genellikle hac yolculuğu veya kilise bağışı gibi ibadetlere bağlı olarak verilmektedir. Ayrıca, endüljansların yalnızca ruhsal cezaları bağışladığı ve dünyevi cezaları azalttığı kabul edilmektedir.
Endüljans uygulaması, Hıristiyanlığın önemli bir doktrinlerinden biridir. Bu uygulama, günahtan kurtulmak ve Tanrı’nın lütfunu kazanmak için bir yol olarak kabul edilmektedir.