Enosis Nedir?
Enosis, Yunanca bir kelimedir ve “birleşme” anlamına gelir. Kıbrıs bağlamında Enosis, adanın Yunanistan’a ilhak edilmesi anlamına gelir.
Enosis, Kıbrıs’ta Rumların uzun süredir süregelen bir hedefi olmuştur. Rumlar, Kıbrıs’ın tarihi, kültürü ve dilinin Yunanistan’la yakından ilişkili olduğuna inanırlar. Bu nedenle, adanın Yunanistan’a ilhak edilmesinin Kıbrıs Rumları için doğal bir hak olduğuna inanırlar.
Enosis fikri, 19. yüzyılda ortaya çıktı. 1821’de Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra, Kıbrıs Rumları da adanın Yunanistan’a ilhak edilmesini talep etmeye başladılar. Bu talep, 19. yüzyıl boyunca ve 20. yüzyılın başlarında devam etti.
1878’de Kıbrıs, Birleşik Krallık’a devredildi. Bu, Kıbrıs Rumları için hayal kırıklığı oldu. Ancak, Enosis fikri, adadaki Rumlar arasında hala güçlü bir şekilde varlığını sürdürdü.
1925’te Kıbrıs’ta Enosis için bir siyasi parti olan Enosist Partisi kuruldu. Bu parti, Enosis fikrini adanın siyasi gündemine taşıdı.
1931’de Kıbrıs’ta Enosis için bir halk ayaklanması gerçekleşti. Bu ayaklanma, İngiliz yönetiminin sert müdahalesiyle bastırıldı. Ancak, ayaklanma, Enosis fikrinin Kıbrıs’taki önemini daha da artırdı.
1955’te Kıbrıs’ta EOKA adlı bir silahlı örgüt kuruldu. EOKA, Enosis’i sağlamak için silahlı mücadeleye başladı. EOKA’nın eylemleri, Kıbrıs sorununu uluslararası bir sorun haline getirdi.
1959’da Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Bu cumhuriyet, Kıbrıs Rumları ve Kıbrıs Türkleri tarafından ortaklaşa yönetilecekti. Ancak, Enosis fikri, Kıbrıs’ta hala güçlü bir şekilde varlığını sürdürdü.
1963’te Kıbrıs’ta Rum ve Türk toplumları arasında çatışmalar başladı. Bu çatışmalar, 1964’te Kıbrıs’a Türk müdahalesine yol açtı.
1974’te Kıbrıs’ta Enosis’i sağlamak için bir darbe girişimi gerçekleşti. Bu darbe girişimi, Türkiye’nin Kıbrıs’ı işgal etmesine yol açtı.
Kıbrıs’ın işgalinden sonra, Kıbrıs Rumları, Kıbrıs’ın Yunanistan’a ilhak edilmesini talep etmeye devam ettiler. Ancak, bu talep, uluslararası toplum tarafından kabul görmedi.
1983’te Kıbrıs Türkleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) ilan etti. Bu ilan, Kıbrıs sorununu daha da karmaşık hale getirdi.
Günümüzde, Kıbrıs’ta Enosis fikri, Kıbrıs Rumları arasında hala güçlü bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Ancak, Enosis fikrinin gerçekleşmesi, Kıbrıs sorununun çözümünü zorlaştırmaktadır.
Enosis’in Tarihi
Enosis fikri, 19. yüzyılda ortaya çıktı. 1821’de Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra, Kıbrıs Rumları da adanın Yunanistan’a ilhak edilmesini talep etmeye başladılar. Bu talep, 19. yüzyıl boyunca ve 20. yüzyılın başlarında devam etti.
1878’de Kıbrıs, Birleşik Krallık’a devredildi. Bu, Kıbrıs Rumları için hayal kırıklığı oldu. Ancak, Enosis fikri, adadaki Rumlar arasında hala güçlü bir şekilde varlığını sürdürdü.
1925’te Kıbrıs’ta Enosis için bir siyasi parti olan Enosist Partisi kuruldu. Bu parti, Enosis fikrini adanın siyasi gündemine taşıdı.
1931’de Kıbrıs’ta Enosis için bir halk ayaklanması gerçekleşti. Bu ayaklanma, İngiliz yönetiminin sert müdahalesiyle bastırıldı. Ancak, ayaklanma, Enosis fikrinin Kıbrıs’taki önemini daha da artırdı.
Enosis’in Nedenleri
Kıbrıs Rumlarının Enosis fikrini benimsemesinin çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenlerden bazıları şunlardır:
- Kıbrıs Rumları, Kıbrıs’ın tarihi, kültürü ve dilinin Yunanistan’la yakından ilişkili olduğuna inanırlar.
- Kıbrıs Rumları, adanın ekonomik