Esansiyel Primer Hipertansiyon
Esansiyel primer hipertansiyon, kan basıncının kronik olarak yüksek olduğu bir durumdur. Primer hipertansiyon, ikincil hipertansiyondan farklı olarak, altta yatan başka bir tıbbi durumun neden olmadığı hipertansiyon türüdür. Esansiyel primer hipertansiyon, hipertansiyonun en yaygın türüdür ve yetişkinlerin yaklaşık %90’ını etkiler.
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Nedenleri
Esansiyel primer hipertansiyonun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.
- Genetik: Hipertansiyon, ailelerde geçme eğilimindedir. Bu, genetik faktörlerin hipertansiyon gelişiminde rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
- Çevresel faktörler: Hipertansiyonun gelişimi üzerinde etkisi olabilecek birçok çevresel faktör vardır. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Yüksek tuzlu diyet
- Obezite
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Stres
- Uyku eksikliği
- Alkol tüketimi
- Sigara içimi
- Yaşam tarzı faktörleri: Sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları hipertansiyon riskini artırabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Yüksek tuzlu diyet
- Obezite
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Stres
- Uyku eksikliği
- Alkol tüketimi
- Sigara içimi
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Belirtileri
Esansiyel primer hipertansiyon genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bu nedenle, birçok kişi hipertansiyonlu olduğunu bilmeden yaşayabilir. Ancak, bazı kişilerde hipertansiyon aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Baş ağrısı
- Görme bozukluğu
- Kulak çınlaması
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Çarpıntı
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- Sinirlilik
- Hafıza sorunları
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Tanısı
Esansiyel primer hipertansiyon tanısı, kan basıncı ölçümü ile konulur. Kan basıncı, sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı olmak üzere iki sayı ile ölçülür. Sistolik kan basıncı, kalbin kasıldığı sırada kanın damarlara pompalandığı sırada ölçülen kan basıncıdır. Diyastolik kan basıncı ise, kalbin gevşediği sırada ölçülen kan basıncıdır.
Normal kan basıncı, 120/80 mmHg’dir. Hipertansiyon tanısı, kan basıncının 140/90 mmHg veya daha yüksek olması durumunda konulur.
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Tedavisi
Esansiyel primer hipertansiyonun tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisi olmak üzere iki ana bölümden oluşur.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı, hipertansiyonun tedavisinde önemli bir rol oynar. Hipertansiyonlu kişilerin yapması gereken yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir kiloya ulaşmak
- Stresten uzak durmak
- Yeterli uyku almak
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Sigarayı bırakmak
- İlaç tedavisi: Yaşam tarzı değişiklikleri ile kan basıncı kontrol altına alınamıyorsa, ilaç tedavisi başlanır. Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Diüretikler
- Beta blokerler
- ACE inhibitörleri
- Anjiyotensin reseptör blokerleri
- Kalsiyum kanal blokerleri
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Komplikasyonları
Esansiyel primer hipertansiyon, tedavi edilmediği takdirde birçok ciddi sağlık sorununa yol açabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Kalp krizi
- İnme
- Böbrek yetmezliği
- Göz hasarı
- Demans
- Cinsel işlev bozukluğu
Esansiyel Primer Hipertansiyonun Önlenmesi
Esansiyel primer hipertansiyonun kesin bir önlenmesi yoktur, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek hipertansiyon riskini azaltmak mümkündür. Sağlıklı bir yaşam tarzı için yapılması gerekenler şunlardır:
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir kiloya ulaşmak
- Stresten uzak durmak
- Yeterli uyku almak
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Sigarayı bırakmak