Fluoksetin Nedir?
Fluoksetin, başlıca santral nöronlarda serotonin seçici geri alımını inhibe eden (Selective Serotonine Reuptake Inhibitor) bir antidepresandır. Fluoksetin, seçici olarak serotoninin geri alımını engeller; fakat noradrenalin ve dopamin geri alımını etkilemez.
Fluoksetin, 1970’lerde Eli Lilly tarafından geliştirilmiştir ve 1987 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde onaylanmıştır. Fluoksetin, günümüzde en yaygın kullanılan antidepresanlardan biridir.
Fluoksetin’in Etki Mekanizması
Serotonin, beyinde bulunan bir nörotransmitterdir. Serotonin, ruh hali, uyku, iştah, ağrı ve diğer birçok işlevde rol oynar. Depresyonda serotonin seviyeleri düşüktür. Fluoksetin, serotoninin geri alımını engelleyerek serotonin seviyesini artırmaya yardımcı olur.
Fluoksetin’in Kullanım Alanları
Fluoksetin, aşağıdaki durumların tedavisinde kullanılır:
- Depresyon
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Bulimia nervosa
- Premenstrüel disforik bozukluk (PMDD)
- Yeme bozuklukları
- Panik atak
- Posttravmatik stres bozukluğu (PTSD)
- Sosyal anksiyete bozukluğu (SAD)
- Trichotillomani
- Psikosomatik hastalıklar
Fluoksetin’in Yan Etkileri
Fluoksetin’in yaygın görülen yan etkileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- İştahsızlık
- Mide bulantısı
- İshal
- Sinirlilik
- Uykusuzluk
- Cinsel işlev bozukluğu
- Kilo alma
Fluoksetin’in daha az yaygın görülen yan etkileri şunlardır:
- Ajitasyon
- Agresif davranışlar
- İntihar düşünceleri ve girişimleri
- Anormal rüyalar
- Görme bozuklukları
- Kas seğirmeleri
- Karışıklık
- Sersemlik
- Yorgunluk
- Kilo kaybı
- Depresyon belirtilerinde kötüleşme
- Kanser
Fluoksetin’in Kullanımı
Fluoksetin, genellikle günde bir kez sabahları alınır. Fluoksetin’in etkisini göstermesi birkaç hafta sürebilir. Fluoksetin tedavisine devam etmek önemlidir, çünkü tedaviyi erken kesmek belirtilerin geri dönmesine neden olabilir.
Fluoksetin, hamilelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır. Fluoksetin kullanan kadınlar, hamile kalmayı planlıyorsa veya hamile kalırsa doktorlarına başvurmalıdır.
Fluoksetin, alkol ile birlikte kullanılmamalıdır. Fluoksetin, diğer bazı ilaçlarla da etkileşime girebilir. Fluoksetin kullanmadan önce doktorunuza veya eczacınıza kullandığınız tüm ilaçlar hakkında bilgi verin.
Fluoksetin’in Önlemleri
Fluoksetin kullanan kişilerde aşağıdakilere dikkat edilmelidir:
- İntihar düşünceleri ve girişimleri: Fluoksetin, özellikle tedavinin ilk birkaç haftasında intihar düşünceleri ve girişimleri riskini artırabilir. Fluoksetin kullanan kişilerde bu belirtiler ortaya çıkarsa hemen doktorlarına başvurmalıdır.
- Anormal kanama: Fluoksetin, kanama riskini artırabilir. Fluoksetin kullanan kişilerde kanama belirtileri ortaya çıkarsa hemen doktorlarına başvurmalıdır.
- Ciddi cilt reaksiyonları: Fluoksetin, Stevens-Johnson sendromu ve toksik epidermal nekroliz gibi ciddi cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Bu reaksiyonlar nadirdir, ancak çok ciddi olabilir. Fluoksetin kullanan kişilerde ciltte döküntü, kabarcık veya soyulma gibi belirtiler ortaya çıkarsa hemen doktorlarına başvurmalıdır.
Sonuç
Fluoksetin, depresyon, OKB, bulimia nervosa ve diğer birçok psikiyatrik bozukluğun tedavisinde etkili bir ilaçtır. Fluoksetin’in kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek yan etkiler ve önlemler konusunda dikkatli olunmalıdır.