Hemoroid (Basur) Nedir?
Hemoroid, halk arasında basur olarak da bilinen, makat bölgesindeki damarların genişlemesi ve sarkması sonucu oluşan bir hastalıktır. Makat bölgesindeki toplardamarlar, dışkılama sırasında oluşan basınca karşı koymak için tasarlanmıştır. Ancak bu damarların duvarlarının zayıflaması veya basıncın artması durumunda genişleyip sarkabilirler. Bu durum hemoroid olarak adlandırılır.
Hemoroid, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilen bir hastalıktır. Ancak, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Hemoroidin görülme sıklığı yaşla birlikte artar. 50 yaş üzerindeki kişilerin yaklaşık %50’sinde hemoroid görülür.
Hemoroid Türleri
Hemoroid, iç ve dış olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
- İç hemoroid: Rektumun içindeki damarların genişlemesi sonucu oluşan hemoroidlerdir. Dışkılama sırasında kanama, ağrı ve kaşıntı gibi belirtilere neden olabilirler.
- Dış hemoroid: Anüsün çevresindeki damarların genişlemesi sonucu oluşan hemoroidlerdir. Dışkılama sırasında veya sonrasında dışarı fırlayabilirler. Bu durum ağrı, kaşıntı ve akıntı gibi belirtilere neden olabilir.
Hemoroid Belirtileri
Hemoroidin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama
- Makatta ağrı
- Makatta kaşıntı
- Makatta dolgunluk hissi
- Makatta şişlik
Hemoroid Nedenleri
Hemoroidin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Kabızlık veya ishal
- Uzun süreli ıkınma
- Şiddetli egzersiz
- Hamilelik
- Obezite
- Bazı ilaçlar
- Kronik akciğer hastalığı
- Kronik karaciğer hastalığı
Hemoroid Tanısı
Hemoroid tanısı genellikle fizik muayene ile konulur. Doktor, makat bölgesini inceleyerek hemoroid olup olmadığını ve hemoroid türünü belirleyebilir. Bazı durumlarda, hemoroidlerin boyutunu ve yerleşimini belirlemek için ultrason veya kolonoskopi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Hemoroid Tedavisi
Hemoroidin tedavisi, hemoroidlerin boyutu ve belirtilerin şiddetine göre değişir. Hafif vakalarda, evde uygulanabilecek bazı tedaviler etkili olabilir. Bu tedaviler şunları içerir:
- Bol su içmek ve lifli gıdalarla beslenmek
- Dışkılama sırasında ıkınmamak
- Ağrı kesici ilaçlar
- Anüs bölgesine uygulanan kremler veya fitiller
Orta ve şiddetli vakalarda, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedaviler şunları içerir:
- Hemoroid ligasyonu: Hemoroidlerin köküne ligatür (sargı) geçirilerek kan akışının kesilmesi
- Hemoroidektomi: Hemoroidlerin cerrahi olarak çıkarılması
Hemoroidden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Hemoroidden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Bol su içmek ve lifli gıdalarla beslenmek
- Düzenli egzersiz yapmak
- Kabızlık ve ishali önlemek
- Şiddetli egzersizlerden kaçınmak
- Hamilelik sırasında doktorun tavsiyelerine uymak
Hemoroid İçin Evde Uygulanabilecek Tedaviler
Hemoroidin tedavisinde evde uygulanabilecek bazı tedaviler şunlardır:
- Bol su içmek ve lifli gıdalarla beslenmek: Lifli gıdalar, dışkının yumuşamasına ve kolay geçmesine yardımcı olur. Bu da hemoroid belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Dışkılama sırasında ıkınmamak: İkınma, hemoroidlerin şişmesine ve ağrısına neden olabilir. Bu nedenle, dışkılama sırasında ıkınmak yerine, derin nefes alarak ve ıkınmadan dışkıyı çıkarmaya çalışmak gerekir.
- Ağrı kesici ilaçlar: Ağrı kesici ilaçlar, hemoroid ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Anüs bölgesine uygulanan kremler veya fitiller: Anüs bölgesine uygulanan kremler veya fitiller, hemoroidlerin şişmesini ve ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.
Bu tedaviler, hemoroid belirtilerini hafifletmeye yardımcı olsa da, hemoroidlerin boyutunu veya yerleşimini değiştirmez. Bu nedenle, belirtiler devam ederse veya şiddetliyse, doktora başvurmak gerekir.