İstisna kaideyi bozmaz, Türkçede çok kullanılan bir atasözüdür. Bu atasözü, bir kuralın genel olarak geçerli olduğunu, ancak bazı özel durumlarda geçerli olmadığını ifade eder.
İstisna kaideyi bozmaz atasözünün kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Orta Çağ’a kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Bu atasözü, ilk olarak 13. yüzyılda yaşamış olan İngiliz yazar Geoffrey Chaucer’ın eserlerinde geçmektedir.
İstisna kaideyi bozmaz atasözü, günlük hayatta çok çeşitli durumlarda kullanılabilir. Örneğin, “Her gün okula giderim, ama bugün hasta olduğum için gidemiyorum.” cümlesinde, “Her gün okula gitmek” kuralının bir istisna ile bozulduğu ifade edilmektedir.
İstisna kaideyi bozmaz atasözü, bir kuralın genel geçerliliğini kabul etmekle birlikte, bu kuralın bazı özel durumlarda geçerli olmadığını vurgulamaktadır. Bu nedenle, bu atasözü, bir kurala uyarken, aynı zamanda istisnalara da dikkat edilmesi gerektiğini hatırlatmaktadır.
İstisna kaideyi bozmaz atasözünün bazı örnekleri şunlardır:
- Yüzme bilmeyen kişi, “Suyun kaldırma kuvveti her zaman geçerlidir” kuralına istisna oluşturur.
- “Her şeyin bir bedeli vardır” kuralına göre, bir şey elde etmek için bir bedel ödemek gerekir. Ancak, bir hediye almak, bu kuralın bir istisnasıdır.
- “Herkesin bir hakkı vardır” kuralına göre, herkese eşit davranılmalıdır. Ancak, engelli bireylere verilen özel haklar, bu kuralın bir istisnasıdır.
İstisna kaideyi bozmaz atasözünün bazı faydaları şunlardır:
- Bir kuralın genel geçerliliğini kabul etmekle birlikte, bu kuralın bazı özel durumlarda geçerli olmadığını vurguladığı için, bir kurala uyarken, aynı zamanda istisnalara da dikkat edilmesini sağlar.
- Bir kuralın istisnalarını bilmek, o kuralı daha iyi anlamamızı sağlar.
- Bir kuralın istisnalarını bilmek, o kurala daha esnek bir şekilde yaklaşmamızı sağlar.
Sonuç olarak, istisna kaideyi bozmaz atasözü, günlük hayatta çok çeşitli durumlarda kullanılabilen ve bir kuralın genel geçerliliğini kabul etmekle birlikte, bu kuralın bazı özel durumlarda geçerli olmadığını vurgulayan önemli bir atasözüdür.