Kabızlık Nedir?
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin normalden daha az veya daha zor olması olarak tanımlanır. Kabızlık, dışkılama sıklığında azalma, dışkının sert olması, dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Kabızlığın Belirtileri Nelerdir?
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Haftada üçten az dışkılama
- Dışkının sert olması
- Dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma
- Rektumda dolgunluk hissi
- Tam olarak boşalamama hissi
Kabızlık, bazı durumlarda başka belirtilere de neden olabilir. Bunlar şunlardır:
- Karın ağrısı
- Gaz
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Konsantrasyon güçlüğü
Kabızlık Kimlerde Daha Sık Görülür?
Kabızlık, her yaştan insanda görülebilen bir sorundur. Ancak, bazı kişilerde daha sık görülür. Bunlar şunlardır:
- Kadınlar
- Yaşlılar
- Hamileler
- Emziren kadınlar
- Hareketsiz yaşam tarzı olan kişiler
- Yeterince su içmeyen kişiler
- Lif bakımından yetersiz beslenen kişiler
- Bazı ilaçları kullanan kişiler
- Bazı kronik hastalıkları olan kişiler
Kabızlığın Nedenleri Nelerdir?
Kabızlığın birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Yetersiz lif tüketimi: Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Yetersiz lif tüketimi, dışkının sertleşmesine ve kabızlığa neden olabilir.
- Yetersiz su tüketimi: Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Yetersiz su tüketimi, dışkının sertleşmesine ve kabızlığa neden olabilir.
- Hareketsiz yaşam tarzı: Düzenli fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur. Hareketsiz yaşam tarzı, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına ve kabızlığa neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, kabızlığa neden olabilir. Bu ilaçlar şunlardır:
- Antidepresanlar
- Antikolinerjikler
- Diüretikler
- Demir takviyeleri
- Kalsiyum takviyeleri
- Bazı ağrı kesiciler
- Bazı kronik hastalıklar: Bazı kronik hastalıklar, kabızlığa neden olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
- Parkinson hastalığı
- Multiple skleroz
- Hipotiroidizm
- Skleroderma
- Hirschsprung hastalığı
- Spina bifida
- Kolon kanseri
- Rektum kanseri
Kabızlığın Tanısı Nasıl Konulur?
Kabızlık şikayeti olan kişilerin öncelikle bir doktora başvurması gerekir. Doktor, hastanın şikayetlerini dinleyecek ve fiziksel muayene yapacaktır. Ayrıca, bazı laboratuvar testleri ve görüntüleme testleri de isteyebilir.
Kabızlığın Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kabızlığın tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. Ancak, çoğu durumda kabızlığın tedavisinde aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Lif takviyesi: Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Lif takviyesi olarak keten tohumu, chia tohumu, kuru baklagiller, meyveler ve sebzeler tüketilebilir.
- Su tüketiminin artırılması: Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Günde en az 8-10 bardak su tüketilmesi önerilir.
- Düzenli fiziksel aktivite: Düzenli fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapılması önerilir.
- Bazı ilaçların kullanımı: Bazı durumlarda, kabızlığın tedavisinde ilaçların kullanılması gerekebilir. Bu ilaçlar laksatifler, osmotik laktuloz ve sukralfat gibi ilaçlar olabilir.
Kabızlıktan Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kabızlıktan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze tüketin.
- Günde en az 8-10 bardak su için.
- Düzenli fiziksel aktivite yapın.
- Yeterince lif içeren besinler tüketin.
- Sık sık tuvalete gitmeye çalışın.