Kalp Krizi Nedir?
Kalp krizi, kalp kasının oksijensiz kalarak hasar görmesi durumudur. Kalp kasının oksijen ihtiyacını karşılayan koroner damarlar, plak adı verilen yağ birikintileriyle daraldığında veya tamamen tıkandığında, kalp krizi meydana gelir.
Kalp krizi, dünyadaki en yaygın ölüm nedenlerinden biridir. Her yıl yaklaşık 7,3 milyon insan kalp krizi geçirmektedir. Türkiye’de de her yıl yaklaşık 200.000 kişi kalp krizi geçirmektedir.
Kalp Krizi Nedenleri
Kalp krizinin en yaygın nedeni, koroner arterlerde plakların birikmesi ve bu plakların yırtılması veya çatlamasıdır. Plaklar, kolesterol, yağ, kalsiyum ve diğer maddelerden oluşan birikintilerdir. Zamanla, plaklar koroner damarları daraltabilir veya tıkayabilir.
Plak yırtıldığında veya çatladığında, kan pıhtısı oluşur. Pıhtı, koroner damarı tamamen tıkayabilir ve kalp kasının oksijensiz kalmasına neden olabilir.
Kalp krizine neden olabilecek diğer faktörler şunlardır:
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Şeker hastalığı
- Sigara
- Ailede kalp hastalığı öyküsü
- Obezite
- Fiziksel aktivite eksikliği
Kalp Krizi Belirtileri
Kalp krizinin belirtileri, kalp kasının hangi kısmının etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. Ancak, kalp krizinin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Göğüs ağrısı: Kalp krizinin en yaygın belirtisidir. Göğüs ağrısı, göğüste sıkışma, baskı, ağırlık hissi veya yanma gibi hissedilebilir. Ağrı, sol kola, boyuna, çeneye veya sırta yayılabilir.
- Nefes darlığı
- Terleme
- Bulantı ve kusma
- Baş dönmesi veya bayılma
- Halsizlik
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, hemen 112’yi arayın veya en yakın hastaneye gidin.
Kalp Krizi Tanı ve Tedavisi
Kalp krizi tanısı, hastanın belirtileri, tıbbi öyküsü ve fizik muayene bulguları ile konulabilir. Tanı için ayrıca kan testleri, EKG, ekokardiyografi ve anjiyografi gibi testler de yapılabilir.
Kalp krizi tedavisi, kalp kasının hasarını en aza indirmeyi amaçlar. Tedavi, aşağıdakilerden birini veya birkaçını içerebilir:
- Aspirin veya klopidogrel gibi kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar
- Trombolitik ilaçlar: Pıhtıyı çözmek için kullanılan ilaçlar
- Pıhtıyı eritmek için yapılan anjiyoplasti ve stentleme işlemi
Kalp Krizi Sonrası Bakım
Kalp krizi geçiren hastalar, kalp krizi sonrası bakım için bir kardiyolog tarafından takip edilmelidir. Kalp krizi sonrası bakım, aşağıdakileri içerebilir:
- İlaç tedavisi
- Diyet ve egzersiz programı
- Stres yönetimi
Kalp krizi geçiren hastalar, yaşam tarzlarında değişiklikler yaparak kalp krizi riskini azaltabilir. Bu değişiklikler şunlardır:
- Sigarayı bırakma
- Sağlıklı bir diyet uygulama
- Düzenli egzersiz yapmak
- Kan basıncını, kolesterolü ve kan şekerini kontrol altında tutmak
Kalp Krizi Önleme
Kalp krizi, önlenebilir bir hastalıktır. Kalp krizi riskini azaltmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sağlıklı bir diyet uygulayın: Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıl tüketin. Yağ, kolesterol ve şeker alımınızı sınırlayın.
- Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde veya 75 dakika şiddetli egzersiz yapın.
- Sigarayı bırakın: Sigara içmek, kalp krizi riskini önemli ölçüde artırır.
- Kilo kontrolü sağlayın: Fazla kilolu veya obez olmak, kalp krizi riskini artırır.
- Kan basıncınızı, kolesterolünüzü ve kan şekerinizi kontrol altında tutun: Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve yüksek kan şekeri, kalp krizi riskini artırır.
Kalp krizi, ciddi bir hastalıktır ancak erken tanı ve tedavi ile komplikasyonlar önlenebilir ve yaşam kurtarılabilir. Bu nedenle, kalp krizi belirtileri yaşıyorsanız, hemen tıbbi yardım alın