Kambiyo Senedi Nedir?
Kambiyo senedi, Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) düzenlenen, üzerinde yazılı olan miktarı, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, düzenleyen veya kanunen sorumlu olan kişi tarafından, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile ödenmesi gereken kıymetli evraktır.
Kambiyo senetlerinin temel özelliği, üzerinde yazılı olan miktarın, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, düzenleyen veya kanunen sorumlu olan kişi tarafından, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile ödenmesi gerektiğidir. Bu özellik, kambiyo senetlerini diğer kıymetli evraklardan ayırır.
Kambiyo senetlerinin hukuki niteliği, TTK’nın 670. maddesinde şu şekilde tanımlanmıştır:
Kambiyo senetleri, üzerinde yazılı olan miktarın, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, düzenleyen veya kanunen sorumlu olan kişi tarafından, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile ödenmesi gereken kıymetli evraklardır.
Kambiyo senetlerinin hukuki niteliğinden anlaşılacağı üzere, kambiyo senetleri, üzerinde yazılı olan miktarın ödenmesi için bir borç ikrarıdır. Bu nedenle, kambiyo senetlerinin birer alacak senedi olduğu söylenebilir.
Kambiyo senetlerinin hukuki niteliğinin bir diğer özelliği de, kambiyo senetlerinin birer ciro edilebilir kıymetli evrak olmasıdır. Ciro, kambiyo senedinin bir başkasına devredilmesi işlemidir. Ciro, kambiyo senedinin üzerindeki hakkın yeni bir kişiye devredilmesi anlamına gelir.
Kambiyo senetlerinin ciro edilebilir olması, kambiyo senetlerinin kolayca nakde çevrilmesine olanak tanır. Bu da, kambiyo senetlerinin ticaret hayatında önemli bir yere sahip olmasını sağlar.
Kambiyo Senetlerinin Türleri
TTK’da kambiyo senetlerine ilişkin olarak üç temel tür düzenlenmiştir:
- Poliçe
- Bono
- Çek
Poliçe
Poliçe, düzenleyicisinin, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, belirli bir miktar para ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği kıymetli evraktır.
Poliçe, kambiyo senetlerinin en yaygın kullanılan türüdür. Poliçeler, genellikle ticari işlemlerde, mal veya hizmet karşılığı ödeme yapmak için kullanılır.
Poliçenin unsurları şunlardır:
- Poliçenin şekli ve içeriği
- Poliçenin tarafları
- Poliçenin geçerliliği
Bono
Bono, düzenleyicisinin, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, belirli bir miktar para ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği kıymetli evraktır.
Bono, poliçeden farklı olarak, düzenleyicisinin bir başka kişiye borçlu olması durumunda düzenlenir. Bonolar, genellikle ticari işlemlerde, mal veya hizmet karşılığı ödeme yapmak için kullanılır.
Bononun unsurları şunlardır:
- Bononun şekli ve içeriği
- Bononun tarafları
- Bononun geçerliliği
Çek
Çek, düzenleyicisinin, banka hesabından, lehtara veya onun tayin edeceği kişiye veya hamile, belirli bir tarihte veya görüldükten sonra, vadesiz olarak veya belirli bir yerde, belirli bir miktar para ödenmesini emrettiği kıymetli evraktır.
Çekler, nakit para yerine kullanılan ödeme aracıdır. Çekler, genellikle ticari işlemlerde, mal veya hizmet karşılığı ödeme yapmak için kullanılır.
Çekin unsurları şunlardır:
- Çekin şekli ve içeriği
- Çekin tarafları
- Çekin geçerliliği
Kambiyo Senetlerinin Hukuki İşlemlerde Kullanımı
Kambiyo senetlerinin hukuki işlemlerde kullanılmasının birçok avantajı vardır. Kambiyo senetlerinin hukuki işlemlerde kullanılmasının başlıca avantajları şunlardır:
- Alacak hakkının ispat edilmesi: Kambiyo senetlerinde, alacak hakkı açıkça ve kesin olarak belirtilmiştir. Bu nedenle, kambiyo senetlerinin varlığı, alacak hakkının ispat edilmesi için yeterlidir.
- Alacak hakkının güvence altına alınması: Kambiyo senetlerinin ciro edilebilir olması, alacak hakkının güvence altına alınmasını sağlar. Ciro yoluyla, alacak hakkı yeni bir kişiye devredilebilir ve bu şekilde