Kaşeksi Nedir?
Kaşeksi, aşırı kilo kaybı, deri altı yağ dokusundaki azalma, kas kütlesinde azalma ve hatta iç organlarda küçülme, derideki değişiklikler, saç dökülmeleri vb. belirtileri olan vücudun gerilemesi durumudur.
Kaşeksi, genellikle kanser, AIDS, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), multi-organ hasarı gibi ciddi hastalıklarda görülen bir komplikasyondur. Ancak, açlık, yetersiz beslenme, aşırı egzersiz, bazı ilaçlar ve psikolojik hastalıklar gibi diğer nedenlerle de kaşeksiye yol açabilir.
Kaşeksi Nedenleri
Kaşeksi, birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. En yaygın nedenleri şunlardır:
- Kanser: Kanser hücreleri, vücudun normal hücrelerinden daha fazla enerji kullanır. Bu durum, kanser hastalarında kas kaybına ve kilo vermeye neden olur.
- AIDS: AIDS, bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalıktır. Bu durum, vücudun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini azaltır ve kas kaybına neden olabilir.
- KOAH: KOAH, akciğerlerin hava yollarının daralmasına neden olan bir hastalıktır. Bu durum, nefes alma zorluğuna ve kas kaybına neden olabilir.
- Multi-organ hasarı: Multi-organ hasarı, birden fazla organın hasar görmesine neden olan bir durumdur. Bu durum, vücudun düzgün çalışmasını engeller ve kas kaybına neden olabilir.
- Açlık: Açlık, vücudun temel işlevlerini sürdürmek için ihtiyaç duyduğu besinleri alamadığı bir durumdur. Bu durum, kas kaybına ve kilo vermeye neden olabilir.
- Yetersiz beslenme: Yetersiz beslenme, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri alamadığı bir durumdur. Bu durum, kas kaybına ve kilo vermeye neden olabilir.
- Aşırı egzersiz: Aşırı egzersiz, vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla enerji kullanmasına neden olur. Bu durum, kas kaybına ve kilo vermeye neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, kas kaybına neden olabilir. Örneğin, kortikosteroidler, kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve bazı antidepresanlar kas kaybına neden olabilir.
- Psikolojik hastalıklar: Depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik hastalıklar, kas kaybına neden olabilir.
Kaşeksi Belirtileri
Kaşeksi, aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir:
- Aşırı kilo kaybı: Kaşeksi olan kişiler, normal vücut ağırlıklarının %10’undan fazlasını kaybedebilirler.
- Kas kaybı: Kaşeksi olan kişilerde, kas kütlesi azalır. Bu durum, güçsüzlük, yorgunluk ve hareket kabiliyetinin azalmasına neden olabilir.
- Deri altı yağ dokusunda azalma: Kaşeksi olan kişilerde, deri altı yağ dokusu azalır. Bu durum, cildin incelmesine ve kırışıklıkların oluşmasına neden olabilir.
- Derde değişiklikler: Kaşeksi olan kişilerde, deri kuru, soluk veya sarı olabilir. Ayrıca, deride morluklar ve yaralar oluşabilir.
- Saç dökülmeleri: Kaşeksi olan kişilerde, saç dökülmesi görülebilir.
- Diğer belirtiler: Kaşeksi olan kişilerde, iştahsızlık, bulantı, kusma, yorgunluk, halsizlik, ateş, enfeksiyonlara yatkınlık gibi diğer belirtiler de görülebilir.
Kaşeksi Tanı ve Tedavisi
Kaşeksi tanısı, hastanın belirtileri, öyküsü ve fizik muayenesi ile konulabilir. Kaşeksi tanısını doğrulamak için bazı laboratuvar testleri de yapılabilir.
Kaşeksi tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. Kanser kaşeksisinde, kanser tedavisinin yanı sıra, beslenme desteği ve ilaç tedavisi uygulanabilir. AIDS kaşeksisinde, antiretroviral tedavinin yanı sıra, beslenme desteği ve ilaç tedavisi uygulanabilir. KOAH kaşeksisinde, KOAH tedavisinin yanı sıra, beslenme desteği ve ilaç tedavisi uygulanabilir. Multi-organ hasarı kaşeksisinde, multi-organ hasarını tedavi etmek için uygulanan yöntemlere ek olarak, beslenme desteği ve ilaç tedavisi uygulanabilir.
Kaşeksi tedavisinde, beslenme desteği çok önemlidir. Kaşeksi olan kişilere, yeterli miktarda protein, kalori ve diğer besinleri içeren bir diyet verilmelidir. Ayrıca, iştahı artıran ilaçlar da kullanılabilir.
Kaşeksi, tedavi edilmediği takdirde, hastanın yaşam süresini kısaltabilir. Bu nedenle, kaşeksiye neden olan hastalık veya durumun erken teşhisi ve tedavisi önemlidir.