KKM nedir?
KKM, yani kur korumalı mevduat sistemi, Türkiye’de 21 Aralık 2021 tarihinden bu yana uygulanmakta olan bir sistemdir. Bu sistem, Türk Lirası (TL) mevduat sahiplerine, döviz kurlarında meydana gelen dalgalanmalardan korunma imkanı sunmaktadır.
KKM sistemi, TL mevduat sahiplerine, hesap açtıkları döviz cinsinin o günkü kuru üzerinden bir mevduat açmalarını ve vade sonunda bu kurun ne kadar arttığının bir önemi olmadan, hesap bakiyesinin o günkü kuru üzerinden hesaplanarak faiz getirisinin ödenmesini sağlamaktadır.
KKM sisteminin temel özellikleri şu şekildedir:
- Hesap açılışı: KKM sistemi kapsamında açılacak hesaplar, TCMB tarafından belirlenen döviz cinslerinden biri üzerinden açılabilir. Hesaplar, 3, 6, 9 ve 12 ay vadelerle açılabilmektedir.
- Hesap bakiyesi: Hesap bakiyesi, hesap açılışı sırasında ilan edilen döviz kuru üzerinden hesaplanır. Vade sonunda, hesap bakiyesi, o günkü döviz kuru üzerinden yeniden hesaplanır.
- Faiz getirisi: Hesap bakiyesi üzerinden, TCMB tarafından belirlenen faiz oranı uygulanarak faiz getirisi hesaplanır.
- Kur farkı koruması: Vade sonunda, hesap bakiyesi üzerinden hesaplanan faiz getirisi, döviz kurundaki artıştan daha düşükse, hesap bakiyesine döviz kurundaki artış yansıtılır.
KKM sisteminin amacı
KKM sisteminin temel amacı, TL’nin değerini korumak ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların TL mevduat sahiplerine olan olumsuz etkilerini azaltmaktır. Bu sistem ile TL mevduat sahipleri, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan korunarak, TL mevduatlarında daha yüksek getiri elde edebilme imkanı bulmaktadır.
KKM sisteminin etkileri
KKM sistemi, uygulandığı günden bu yana TL’nin değerini korumaya ve döviz kurlarındaki dalgalanmaları azaltmaya önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Bu sistem sayesinde, TL mevduat sahipleri, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan korunarak, TL mevduatlarında daha yüksek getiri elde edebilme imkanı bulmuştur.
KKM sisteminin etkileri şu şekilde özetlenebilir:
- TL’nin değeri korunmuştur: KKM sistemi sayesinde, TL’nin değer kaybı sınırlandırılmış ve TL’nin dış piyasalardaki değeri artmıştır.
- Döviz kurlarındaki dalgalanmalar azaltılmıştır: KKM sistemi sayesinde, döviz kurlarındaki dalgalanmalar sınırlandırılmış ve döviz kurları daha istikrarlı bir seyir izlemeye başlamıştır.
- TL mevduatların cazibesi artmıştır: KKM sistemi sayesinde, TL mevduatların cazibesi artmış ve TL mevduatlarda artış yaşanmıştır.
KKM sisteminin eleştirileri
KKM sistemi, bazı kesimler tarafından eleştirilmektedir. Bu eleştirilerin temeli, sistemin sürdürülebilirliğine ve TL’nin uzun vadede değerini koruyup koruyamayacağına yöneliktir.
KKM sisteminin sürdürülebilirliğine yönelik eleştiriler, sistemin uzun vadede maliyetli olacağı ve kamu maliyesini olumsuz etkileyebileceği yönündedir. Bu eleştirilere göre, KKM sistemi kapsamında, döviz kurundaki artıştan dolayı oluşan kur farkı, TCMB tarafından karşılanacak ve bu durum kamu maliyesine önemli bir yük getirecektir.
TL’nin uzun vadede değerini koruyup koruyamayacağına yönelik eleştiriler ise, sistemin döviz kurlarını baskı altında tutmak için uygulandığı ve bu durumun döviz kuruna yönelik spekülasyonlara neden olabileceği yönündedir. Bu eleştirilere göre, KKM sistemi, döviz kurundaki dalgalanmaları ortadan kaldırmadığı sürece, TL’nin uzun vadede değerini koruyabilmesi mümkün değildir.
Sonuç olarak, KKM sistemi, TL’nin değerini korumak ve döviz kurlarındaki dalgalanmaları azaltmak için uygulanan bir sistemdir. Bu sistem, uygulandığı günden bu yana TL’nin değerini korumaya ve döviz kurlarındaki dalgalanmaları azaltmaya önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Ancak, sistemin sürdürülebilirliği ve TL’nin uzun vadede değerini koruyup koruyamayacağına yönelik bazı eleştiriler bulunmaktadır.