Kollektif Şirket Nedir?
Kollektif şirket, Türk Ticaret Kanunu’na göre, “ticari bir işletmeyi, bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklarına karşı sınırlanmamış olan şirkettir.”
Kollektif şirketler, en eski şirket türlerinden biridir. Ortakların kişisel emek ve gayretlerinin önem kazandığı ticari işletmeler bakımından düşünülebilecek bir türdür.
Kollektif Şirketin Özellikleri
Kollektif şirketlerin başlıca özellikleri şunlardır:
- Kuruluş: Kollektif şirketler, en az iki gerçek kişi tarafından kurulur. Ortaklık sözleşmesi yazılı olarak yapılır ve ticaret siciline tescil edilir.
- Ticaret unvanı: Kollektif şirketlerin ticaret unvanı, bütün ortakların veya ortaklardan birinin ad ve soyadıyla şirket nevini gösterecek bir ibareyi ihtiva eder. Örneğin, “Ahmet, Mehmet ve Ali Kollektif Şirketi” veya “Barış Kollektif Şirketi” gibi.
- Sermaye: Kollektif şirketlerde sermaye, ortakların taahhüt ettikleri para, mal veya emek değerlerinden oluşur. Ortaklık sözleşmesinde sermayenin miktarı ve şekli belirtilir.
- Ortakların sorumluluğu: Kollektif şirketlerde ortakların sorumluluğu, şirket alacaklarına karşı sınırsızdır. Bu, ortakların şirketten ayrılsalar bile, şirket alacaklarından sorumlu oldukları anlamına gelir.
- Yönetim: Kollektif şirketlerde yönetim, ortaklar tarafından birlikte veya bir veya birkaç ortak tarafından yapılır.
- Kar ve zararın paylaşımı: Kollektif şirketlerde kar ve zarar, ortaklar arasında eşit olarak veya ortaklık sözleşmesinde belirlenen oranlarda paylaşılır.
Kollektif Şirketin Avantajları ve Dezavantajları
Kollektif şirketlerin başlıca avantajları şunlardır:
- Küçük işletmeler için uygundur. Kollektif şirketler, küçük işletmeler için uygun bir şirket türüdür. Kuruluş ve yönetim maliyetleri diğer şirket türlerine göre daha düşüktür.
- Ortakların kişisel emek ve gayretlerinin önem kazandığı ticari işletmeler bakımından düşünülebilecek bir türdür. Örneğin, ortaklar aynı meslekten kişilerse, kollektif şirket kurmak, birlikte iş yapmanın ve deneyimlerini paylaşmanın bir yolu olabilir.
Kollektif şirketlerin başlıca dezavantajları şunlardır:
- Ortakların sorumluluğu sınırsızdır. Bu, ortakların şirketten ayrılsalar bile, şirket alacaklarından sorumlu oldukları anlamına gelir.
- Ortakların çıkar çatışmaları yaşanabilir. Bu, şirket yönetiminde sorunlara yol açabilir.
- Sermaye toplama imkanı sınırlıdır. Kollektif şirketlerde sermaye, ortakların taahhüt ettikleri para, mal veya emek değerlerinden oluşur. Bu nedenle, sermaye toplama imkanı diğer şirket türlerine göre sınırlıdır.
Kollektif Şirketlerin Kuruluşu
Kollektif şirketler, en az iki gerçek kişi tarafından kurulur. Ortaklık sözleşmesi yazılı olarak yapılır ve ticaret siciline tescil edilir.
Ortaklık sözleşmesinde aşağıdaki hususlar belirtilmelidir:
- **Ortakların ad ve soyadları,
- **Ortaklığın amacı,
- **Ticaret unvanı,
- **Sermayenin miktarı ve şekli,
- **Ortakların yönetime katılımı,
- **Kar ve zararın paylaşımı,
- Şirketin sona ermesi durumunda yapılacak işlemler.
Ortaklık sözleşmesi, noterde tasdik ettirilmelidir.
Kollektif Şirketlerin Tescili
Kollektif şirketlerin kuruluşu, ticaret siciline tescil edilmek suretiyle tamamlanır. Tescil başvurusunda aşağıdaki belgeler sunulmalıdır:
- **Ortaklık sözleşmesinin noter onaylı örneği,
- **Ortakların kimlik belgeleri,
- Ortaklık sözleşmesinde belirlenen sermayenin ödendiğine dair belgeler.
Kollektif Şirketlerin Feshi
Kollektif şirketler, ortakların anlaşması, ortaklardan birinin ölümü veya iflası, ortaklığın amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi gibi nedenlerle feshedilebilir.
Kollektif şirketin feshi, ticaret siciline tescil edilmek suretiyle tamamlanır.
Sonuç
Kollektif şirketler, küçük işletmeler için uygun bir şirket türüdür. Ancak, ortakların sorumluluğu sınırsız olduğundan, bu şirket türünü kurarken dikkatli olunmalıdır.