Kovuşturma Nedir?
Kovuşturma, bir suçun işlendiği iddiasıyla şüpheli hakkında yapılan yargılama sürecini ifade eder. Kovuşturma, iddianamenin kabulü ile başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi kapsar.
Kovuşturma, ceza hukuku yargılamasının ikinci aşamasını oluşturur. İlk aşamayı soruşturma aşaması oluşturur. Soruşturma aşaması, suçun işlendiğine dair yeterli şüphenin olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yürütülür. Soruşturma aşaması sonunda, suçun işlendiğine dair yeterli şüphenin bulunması halinde, iddianame düzenlenerek kovuşturma aşamasına geçilir.
Kovuşturma Aşamasının Amacı
Kovuşturma aşamasının amacı, şüphelinin işlediği iddia edilen suçun gerçekten işlenip işlenmediğini ve suçun unsurlarının oluşup oluşmadığını belirlemektir. Bu amaçla, iddia makamı ve savunma makamı, delilleri toplar ve sunar. Mahkeme, toplanan delilleri değerlendirerek bir karar verir.
Kovuşturma Aşamasının Unsurları
Kovuşturma aşaması, aşağıdaki unsurlardan oluşur:
- İddianame: Kovuşturma aşamasının başlangıcını işaret eden belgedir. İddianamede, şüphelinin kimliği, işlediği iddia edilen suç, suçun unsurları ve deliller belirtilir.
- Savunma: Şüphelinin suçun işlenmediğini veya suçun unsurlarının oluşmadığını iddia ettiği savunmadır. Savunma, şüpheli tarafından yazılı veya sözlü olarak yapılabilir.
- Duruşma: Kovuşturma aşamasının önemli bir unsurudur. Duruşmada, iddia makamı ve savunma makamı, delillerini sunar ve mahkeme, toplanan delilleri değerlendirerek bir karar verir.
- Hüküm: Kovuşturma aşamasının sonunda mahkeme tarafından verilen karardır. Hüküm, beraat, mahkumiyet veya görevsizlik kararı olabilir.
Kovuşturma Aşamasının Süresi
Kovuşturma aşamasının süresi, suçun niteliğine ve delillerin durumuna göre değişebilir. Ancak, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) kovuşturma aşamasının en fazla sekiz ay içinde tamamlanması gerektiği belirtilmiştir.
Kovuşturma Aşamasında Taraflar
Kovuşturma aşamasında iki taraf vardır: iddia makamı ve savunma makamı.
- İddia makamı: Kamu adına suçun soruşturulmasını ve kovuşturulmasını yürüten makamdır. İddia makamı, savcılıktır.
- Savunma makamı: Şüphelinin veya sanığın haklarını korumakla görevli makamdır. Savunma makamı, şüpheli veya sanık tarafından tayin edilen avukattır.
Kovuşturma Aşamasında Deliller
Kovuşturma aşamasında, suçun işlendiğine dair deliller toplanır. Deliller, maddi deliller ve manevi deliller olarak ikiye ayrılır.
- Maddi deliller: Suçun işlendiğine dair doğrudan veya dolaylı olarak bilgi veren delillerdir. Maddi delillere örnek olarak, olay yeri inceleme raporu, bilirkişi raporu, tanık ifadeleri, suçta kullanılan eşyalar ve dijital veriler gösterilebilir.
- Manevi deliller: Suçun işlendiğine dair dolaylı olarak bilgi veren delillerdir. Manevi delillere örnek olarak, şüphelinin suçu işlediğine dair beyanı, şüphelinin suçu işlediğine dair geçmişte yaptığı davranışlar ve şüphelinin suçu işlediğine dair tanıkların beyanları gösterilebilir.
Kovuşturma Aşamasında Kararlar
Kovuşturma aşamasının sonunda mahkeme tarafından aşağıdaki kararlar verilebilir:
- Beraat kararı: Şüphelinin suçsuz olduğunun tespit edilmesi halinde verilen karardır.
- Mahkumiyet kararı: Şüphelinin suçlu olduğunun tespit edilmesi halinde verilen karardır.
- Görevsizlik kararı: Suçun kovuşturulmasının başka bir mahkemenin görevi olduğuna karar verilmesi halinde verilen karardır.
Kovuşturma Aşamasının Sonucu
Kovuşturma aşamasının sonunda verilen karar, kesinleşinceye kadar temyiz edilebilir. Temyiz incelemesi sonucunda, mahkeme kararının onanması, bozulması veya düzeltilmesi kararı verilebilir.
Kovuşturma Aşamasının Önemi
Kovuşturma aşaması, ceza hukuku yargılamasının önemli bir aşamasıdır. Bu aşamada, suçun işlendiğine dair deliller toplanır ve değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda, suçun işlendiğine dair yeterli şüphenin oluşup oluşmadığı belirlenir. Suçun işlendiğine dair yeterli