Kuduz Nedir?
Kuduz, merkezi sinir sistemini etkileyen ve genellikle ölümcül olan bir viral enfeksiyondur. Hastalık, genellikle enfekte bir hayvanın ısırığı yoluyla bulaşır. Kuduz virüsü, enfekte hayvanın tükürüğünde bulunur ve ısırık veya çizik yoluyla deri veya mukoza zarına girdiğinde vücuda girer. Virüs daha sonra sinirler boyunca beyne doğru ilerler ve burada çoğalır.
Kuduz, insanlarda ve diğer memelilerde görülür. Köpekler, kediler, ayılar, yarasalar ve diğer yabani hayvanlar kuduz enfeksiyonunun en yaygın kaynaklarıdır.
Kuduz Virüsü
Kuduz virüsü, Rhabdoviridae familyasına ait bir RNA virüsüdür. Bu virüsler, uzun, silindirik bir şekle sahiptir ve bir kuyruğa sahiptir. Kuduz virüsü, hayvanlarda ve insanlarda kuduz hastalığına neden olan tek virüstür.
Kuduz Virüsünün Yayılması
Kuduz virüsü, enfekte bir hayvanın ısırığı yoluyla bulaşır. Virüs, ısırık veya çizik yoluyla deri veya mukoza zarına girdiğinde vücuda girer. Virüs daha sonra sinirler boyunca beyne doğru ilerler ve burada çoğalır.
Kuduz virüsü, enfekte hayvanın tükürük salgısında da bulunabilir. Bu nedenle, enfekte bir hayvanın salgılarıyla temas etmek de kuduz enfeksiyonuna neden olabilir.
Kuduz virüsü, enfekte bir hayvanın vücudundan ayrıldıktan sonra kısa bir süre içinde ölür. Bu nedenle, enfekte bir hayvanın öldükten sonra kuduz virüsü ile enfekte olma riski yoktur.
Kuduz Belirtileri
Kuduz enfeksiyonunun belirtileri, virüsün vücuda girmesinden sonra genellikle 1-3 ay içinde ortaya çıkar. Ancak, belirtilerin ortaya çıkması 1 hafta ile 1 yıl arasında değişebilir.
Kuduz enfeksiyonunun erken belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- İştahsızlık
- Bulantı ve kusma
Hastalık ilerledikçe, kuduz belirtileri daha spesifik hale gelir. Bunlar şunlardır:
- Korku
- Saldırganlık
- Su korkusu (hidrofobi)
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Salya akması
- Kas krampları
- Felç
Kuduz hastalığı ilerledikçe, ölüm kaçınılmazdır.
Kuduz Tanısı
Kuduz tanısı, genellikle hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayenesine göre yapılır. Ancak, kesin tanı koymak için laboratuvar testleri gereklidir.
Kuduz testi için genellikle şunlar yapılır:
- Salya testi
- Kan testi
- Beyin omurilik sıvısı testi
Kuduz Tedavisi
Kuduz için etkili bir tedavi yoktur. Ancak, kuduz aşısı, hastalığın ilerlemesini durdurabilir ve hayatta kalma şansını artırabilir.
Kuduz aşısı, genellikle ısırık veya çizikten sonra 14 gün içinde uygulanır. Aşı, 5 doz halinde verilir.
Kuduz Korunma
Kuduzun en iyi korunma yolu, kuduz aşısı yaptırmaktır. Kuduz aşısı, kuduz enfeksiyonuna karşı %99’dan fazla etkilidir.
Kuduz aşısı, aşağıdaki kişilere önerilmektedir:
- Kuduz riski yüksek olan kişiler (örneğin, vahşi hayvanlarla çalışan kişiler)
- Kuduzlu bir hayvanla temas etmiş kişiler
Kuduz aşısının yanı sıra, kuduz riskini azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Vahşi hayvanlara yaklaşmayın.
- Evcil hayvanlarınızı düzenli olarak veterinere götürün ve aşılarını yaptırın.
- Sokak hayvanlarıyla temastan kaçının.
Sonuç olarak, kuduz ölümcül bir hastalıktır. Kuduz enfeksiyonunu önlemek için en iyi yol, kuduz aşısı yaptırmaktır.