Meğri Nedir?
“Meğri” kelimesinin Türkçede iki farklı anlamı vardır. Birinci anlamı, “uzak diyar”dır. Bu anlam, kelimenin kökeni olan Farsça “mağri” (مگری) kelimesinden gelir. Mağri, “uzak” anlamına gelen “mağrur” (مغرور) kelimesinin isimden fiil yapım eki almış halidir.
Meğri’nin ikinci anlamı ise, bir Kürtçe ağıttır. Bu ağıt, genellikle bir sevgilinin kaybından dolayı söylenir. Ağıtın sözleri, sevgilinin uzak bir yere gitmesi veya ölmesi üzerine duyulan üzüntüyü ve özlemi ifade eder.
Meğri (Uzak Diyar)
Meğri kelimesinin “uzak diyar” anlamına geldiği ilk anlam, tarih boyunca birçok yerde kullanılmıştır. Örneğin, Fethiye’nin eski adı olan Telmessos, Roma İmparatorluğu döneminde “uzak diyar” anlamına gelen Meğri (Makri) olarak anılmıştır. Bu isimlendirmenin nedeni, Telmessos’un Roma İmparatorluğu’nun merkezi olan Roma’dan uzak bir yerde bulunmasıdır.
Meğri kelimesinin “uzak diyar” anlamına geldiği bir başka örnek ise, Azerbaycan’ın güneyinde bulunan bir kasabadır. Bu kasabanın adı da Meğri’dir ve “uzak diyar” anlamına gelir. Meğri kasabası, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’den yaklaşık 300 kilometre uzaklıktadır.
Meğri (Kürtçe Ağıt)
Meğri kelimesinin ikinci anlamı ise, bir Kürtçe ağıttır. Bu ağıt, genellikle bir sevgilinin kaybından dolayı söylenir. Ağıtın sözleri, sevgilinin uzak bir yere gitmesi veya ölmesi üzerine duyulan üzüntüyü ve özlemi ifade eder.
Meğri ağıtı, genellikle kadınlar tarafından söylenir. Ağıtın sözleri, genellikle Kürtçe’nin Kurmanci lehçesinde söylenir. Ancak, bazı bölgelerde ağıtın sözleri Zazaki lehçesinde de söylenebilir.
Meğri ağıtı, günümüzde de birçok yerde söylenmektedir. Ağıt, genellikle köylerde ve kırsal kesimlerde söylenir. Ancak, son yıllarda şehirlerde de Meğri ağıtı söyleyenler olmuştur.
Meğri Ağıtının Sözleri
Meğri ağıtının sözleri, genellikle şu şekildedir:
Meğri meğri,
Derdê min derdê meğri,
Dilê min xwîna meğri,
Axê min, axê min,
Meğri meğri.
Çemê me meğri,
Deryayê me meğri,
Xemgînê me meğri,
Axê min, axê min,
Meğri meğri.
Meğri Ağıtının Anlamı
Meğri ağıtının sözleri, genellikle bir sevgilinin kaybından dolayı duyulan üzüntüyü ve özlemi ifade eder. Ağıtın ilk dörtlüğünde, sevgili “Meğri” olarak adlandırılır. Bu isimlendirme, sevgilinin uzak bir yere gitmesi veya ölmesi üzerine duyulan üzüntüyü ifade eder.
Ağıtın ikinci dörtlüğünde, sevgilinin yokluğu nedeniyle yaşanan acı ve keder ifade edilir. Sevgilinin yokluğu, bir nehrin kuruması veya bir denizin yok olması gibi büyük bir kayıp olarak görülür.
Meğri ağıtı, yüzyıllardır Kürt kültüründe önemli bir yere sahiptir. Ağıt, sevginin, özlemin ve üzüntünün evrensel temalarını ifade eder.
Meğri Ağıtının Popülerliği
Meğri ağıtı, günümüzde de birçok yerde söylenmektedir. Ağıtın popülerliği, son yıllarda özellikle artmıştır. Bu artışın bir nedeni, ağıtın Kürt kültüründe önemli bir yere sahip olmasıdır. Bir başka nedeni ise, ağıtın sözleri ve müziğinin etkileyici olmasıdır.
Meğri ağıtı, birçok şarkıcı ve sanatçı tarafından seslendirilmiştir. Örneğin, İbrahim Tatlıses, Meğri ağıtını seslendiren en ünlü sanatçılardan biridir. Tatlıses’in seslendirdiği Meğri ağıtı, Türkiye’de büyük bir popülerlik kazandı.
Meğri ağıtı, sadece Kürtler tarafından değil