Musevilik Nedir?
Musevilik, tek bir Tanrı’ya inanan, İbrahim’in soyundan gelen bir etnik-dini grup olan Yahudilerin inancı ve gelenekleridir. Yahudilik, dünyanın en eski dinlerinden biridir ve monoteizmin ilk örneğidir.
Museviliğin Kökenleri
Yahudilik, İbrahim’in Tanrı ile yaptığı ahitle başlar. İbrahim, Tanrı’ya itaat edeceğine ve Tanrı’nın tek tanrının olduğuna inanacağına söz verir. Tanrı da İbrahim’e ve onun soyundan gelenlere kutsal bir toprak vaat eder.
İbrahim’in soyundan gelenler, Mısır’da esaret altında yaşar. Ancak, Tanrı’nın yardımıyla Mısır’dan çıkarlar ve Kudüs’te bir devlet kurarlar. Bu devlet, yaklaşık 900 yıl sürer.
MÖ 586 yılında, Babil İmparatorluğu Kudüs’ü fetheder ve Yahudileri sürgüne gönderir. Yahudiler, sürgünde yaşadıkları süre boyunca Tevrat’ı yazarlar. Tevrat, Yahudiliğin kutsal kitabıdır.
MÖ 538 yılında, Pers İmparatorluğu Babil İmparatorluğu’nu yıkar ve Yahudilere Kudüs’e dönme izni verir. Yahudiler, Kudüs’e dönerler ve İkinci Tapınağı inşa ederler. Ancak, MÖ 70 yılında, Roma İmparatorluğu Kudüs’ü fetheder ve İkinci Tapınağı yıkar.
Yahudilerin Kudüs’ten sürülmesi, Yahudi tarihinin en önemli dönüm noktalarından biridir. Bu olay, Yahudilerin diasporaya (dağılıma) gitmesine neden olur. Yahudiler, dünyanın her yerine dağılır ve kendi topluluklarını kurarlar.
Museviliğin Temel İnançları
Museviliğin temel inançlarını şu şekilde özetleyebiliriz:
- Monoteizm: Yahudiler, tek bir Tanrı’ya inanırlar. Bu Tanrı, evrensel ve ebedidir.
- Seçilmişlik: Yahudiler, Tanrı tarafından seçilmiş bir halk olduğuna inanırlar. Bu seçim, Yahudilerin Tanrı’nın emirlerini yerine getirmeleri ve dünyayı iyileştirmeleri içindir.
- Ahit: Yahudiler, Tanrı ile yaptıkları ahite bağlıdırlar. Bu ahit, Yahudilerin Tanrı’ya itaat etmelerini ve Tanrı’nın emirlerini yerine getirmelerini gerektirir.
- Torah: Yahudiler, Tevrat’ın Tanrı’nın sözü olduğuna inanırlar. Tevrat, Yahudiliğin kutsal kitabıdır ve Yahudilerin yaşamını düzenleyen kurallar ve öğretileri içerir.
Museviliğin İbadetleri
Yahudilerin ibadetleri, Tevrat’ta belirtildiği gibidir. Yahudiler, günde üç kez dua ederler. Ayrıca, Şabat (Cumartesi) ve bayramlarda özel ibadetlerde bulunurlar.
Yahudilerin en önemli ibadet yeri sinagogdur. Sinagoglarda, dua edilir, Tevrat okunur ve dini eğitim verilir.
Museviliğin Gelenekleri
Yahudilik, zengin bir gelenek geleneğine sahiptir. Bu gelenekler, Yahudilerin günlük yaşamlarını ve kültürlerini şekillendirir.
Yahudi geleneklerinden bazıları şunlardır:
- Kayıt: Yahudiler, yeni doğan bebeklerini sünnet ettirirler. Bu, çocuğun Yahudiliğe kabul edilmesinin bir işaretidir.
- Bar mitzvah ve bat mitzvah: Yahudi erkekler, 13 yaşında bar mitzvah, Yahudi kızlar ise 12 yaşında bat mitzvah yaparlar. Bu törenler, çocukların Yahudi yetişkinler olarak kabul edilmelerinin bir işaretidir.
- Hanuka: Hanuka, Yahudilerin MÖ 2. yüzyılda Makabilerin Yunan egemenliğine karşı kazandığı zaferin kutlandığı bir bayramdır.
- Passover: Passover, Yahudilerin MÖ 13. yüzyılda Mısır’dan çıkışının kutlandığı bir bayramdır.
- Rosh Hashanah: Rosh Hashanah, Yahudi yeni yılının kutlandığı bir bayramdır.
- Yom Kippur: Yom Kippur, Yahudilerin günahlarından arınmak için dua ettikleri bir gündür.
Musevilik ve Dünya
Yahudilik, dünya üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Yahudiler, bilim, sanat, edebiyat ve felsefe gibi alanlarda önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Yahudilik, günümüzde dünyanın en yaygın dini gruplarından biridir. Dünyada yaklaşık 15 milyon Yahudi yaşamaktadır. Bu Yahudilerin büyük çoğunluğu, İsrail ve Amerika Birleşik