Ortodoks Nedir?
Ortodoks, Hristiyanlığın üç ana mezhebinden biri olan Doğu Ortodoks Kilisesi ve Oryantal Ortodoksluk için kullanılan ortak adlandırmadır. Her iki mezhep de antik Hristiyan Kilisesi’nin inancı, doktrini ve uygulamalarına olan bozulmaz bağı vurgulamak için ortodoks kavramını kullanır.
Ortodoksluğun Tarihi
Ortodoksluk, ilk yüzyıllarda Hristiyanlığın yayılmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. İlk Hristiyanlar, İsa Mesih’in öğretilerini ve İncil’i esas alarak yaşamaya çalışmışlardır. Ancak, zamanla bu öğretiler ve uygulamalar üzerinde farklı yorumlar ortaya çıkmıştır. Bu durum, 4. yüzyılda Hristiyanlığın bölünmesine yol açmıştır.
Hristiyanlığın bölünmesinden sonra, Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan Hristiyanlar, ilk 7 konsili tanıyan Doğu Ortodoks Kilisesi’ni kurdular. Batı Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan Hristiyanlar ise ilk 4 konsili tanıyan Katolik Kilisesi’ni kurdular.
Doğu Ortodoks Kilisesi, yüzyıllar boyunca Bizans İmparatorluğu’nun resmi dini olmuştur. Bu dönemde, kilise büyük bir güç ve nüfuz sahibi olmuştur. Ancak, Bizans İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, kilise de gerilemiştir.
- yüzyılda, Doğu Ortodoks Kilisesi yeniden canlanma sürecine girmiştir. Bu dönemde, kilise, eğitim ve sosyal hizmet alanlarında önemli çalışmalar gerçekleştirmiştir.
Ortodoksluğun İnancı
Ortodoksluk, Hristiyanlığın temel inançlarına bağlıdır. Bu inançlar şunlardır:
- Tek Tanrı’ya inanmak
- İsa Mesih’in Tanrı’nın oğlu ve insan olduğuna inanmak
- Kutsal Ruh’un Tanrı’nın üçüncü şahsı olduğuna inanmak
- İsa Mesih’in çarmıha gerilip öldüğü ve ölümünden sonra diriltildiğine inanmak
- İsa Mesih’in tekrar geleceği ve ölüleri dirilteceğine inanmak
Ortodoksluk, bu temel inançlara ek olarak, aşağıdaki inançlara da sahiptir:
- Kutsal Üçleme’nin birliğini ve bölünmezliğini kabul etmek
- İsa Mesih’in bedeninin ve kanının Kutsal Komünyon’da gerçek olarak mevcut olduğuna inanmak
- Bakire Meryem’in günahsız olarak doğduğuna ve bakire olarak öldüğüne inanmak
- Azizler’in şefaat gücüne inanmak
Ortodoksluk’un Uygulamaları
Ortodoksluk, Hristiyanlığın diğer mezheplerinden bazı uygulama farklılıklarıyla ayrılır. Bu farklılıklar şunlardır:
- Ortodokslar, ay takvimini kullanırlar. Bu nedenle, dini bayramları ve kutsal günleri ay takvimine göre kutlarlar.
- Ortodokslar, Kutsal Üçleme’nin birliğini ve bölünmezliğini vurgulamak için üçlü bir taç kullanırlar.
- Ortodokslar, Kutsal Komünyon’da ekmek ve şarabın bir arada kullanılmasını tercih ederler.
- Ortodokslar, kilise ayinlerini Slav dilinde yürütürler.
Ortodoksluk’un Dünyadaki Yayılımı
Ortodoksluk, dünyanın en yaygın üçüncü Hristiyan mezhebidir. 2023 yılı itibarıyla, dünya çapında yaklaşık 250 milyon Ortodoks Hristiyan yaşamaktadır.
Ortodoksluk, ağırlıklı olarak Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da yaygındır. Rusya, Yunanistan, Türkiye, Romanya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan ve Sırbistan, Ortodoksluk’un güçlü olduğu ülkeler arasında yer almaktadır.
Ortodoksluğun Türkiye’deki Yayılımı
Türkiye, Ortodoksluğun tarihi bir merkezidir. İstanbul, Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olduğu dönemde, Ortodoksluğun merkezi olmuştur.
Günümüzde, Türkiye’de yaklaşık 10 milyon Ortodoks Hristiyan yaşamaktadır. Bu sayı, Türkiye nüfusunun yaklaşık %1’ini oluşturur.
Türkiye’deki Ortodokslar, ağırlıklı olarak İstanbul, İzmir, Bursa, Trabzon ve Edirne gibi şehirlerde yaşamaktadırlar.