Osteoartrit (Kireçlenme) Nedir?
Osteoartrit, halk arasında “kireçlenme” olarak bilinen, eklem kıkırdağının aşınması ve parçalanması ile karakterize bir eklem hastalığıdır. Eklem kıkırdağı, eklem yüzeylerini kaplayan ve sürtünmeyi azaltan yumuşak bir dokudur. Osteoartritte, kıkırdak aşınarak kaybolur ve kemikler birbirine sürtünmeye başlar. Bu durum, eklem ağrısı, sertliği, şişliği ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.
Osteoartrit Neden Olur?
Osteoartritin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin riski artırabileceği düşünülmektedir:
- Yaş: Osteoartrit, genellikle 40 yaş üstü kişilerde görülür. Yaş ilerledikçe, eklem kıkırdağı doğal olarak yıpranmaya başlar.
- Obezite: Aşırı kilo, eklemlere aşırı yük binmesine neden olarak osteoartrit riskini artırabilir.
- Cinsiyet: Kadınlarda erkeklere göre osteoartrit görülme riski daha yüksektir.
- Aile öyküsü: Osteoartrit ailesel geçiş gösterebilir.
- Travma: Eklem travması, osteoartrit riskini artırabilir.
- Bazı meslekler: Bazı meslekler, eklemlere aşırı yük binmesine neden olarak osteoartrit riskini artırabilir. Örneğin, uzun süre ayakta çalışan kişilerde diz osteoartriti görülme riski daha yüksektir.
Osteoartrit Belirtileri
Osteoartritin belirtileri, etkilenen ekleme göre değişebilir. Genellikle görülen belirtiler şunlardır:
- Eklem ağrısı: Osteoartritin en yaygın belirtisidir. Ağrı, dinlenme ile veya geceleri daha da kötüleşebilir.
- Eklem sertliği: Eklem hareketlerini kısıtlayabilir.
- Eklem şişliği: Eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık görülebilir.
- Eklemde gıcırtı sesi: Eklem hareketleri sırasında gıcırtı sesi duyulabilir.
Osteoartrit Tanı ve Tedavisi
Osteoartrit tanısı, genellikle hastanın belirtileri ve muayene bulgularına göre konulabilir. Bazı durumlarda, eklem röntgeni veya MR gibi görüntüleme testleri gerekebilir.
Osteoartritin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, belirtileri kontrol altına almak ve ilerlemesini önlemek için çeşitli tedavi yöntemleri kullanılabilir. Bu tedavi yöntemleri şunlardır:
- İlaç tedavisi: Ağrı ve iltihabı azaltmak için ağrı kesiciler, antiinflamatuar ilaçlar ve steroid ilaçlar kullanılabilir.
- Fizik tedavi: Eklem hareketliliğini ve gücünü artırmak için fizik tedavi uygulanabilir.
- Egzersiz: Eklemleri güçlendirmek ve korumak için düzenli egzersiz yapmak önemlidir.
- Ağırlık kontrolü: Aşırı kilo, eklemlere aşırı yük binmesine neden olarak osteoartrit riskini artırabilir. Bu nedenle, kilo kontrolü önemlidir.
- Cerrahi tedavi: Bazı durumlarda, cerrahi tedavi gerekebilir. Örneğin, eklemde şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı varsa, protez ameliyatı yapılabilir.
Osteoartritte Evde Yapılacak Tedaviler
Osteoartrit belirtilerini hafifletmek için evde yapılabilecek bazı şeyler şunlardır:
- Eklemlerinizi dinlendirin: Eklemleriniz ağrıyorsa, dinlenmek ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Eklemlerinizi ısıtın: Isı, ağrıyı ve sertliği azaltmaya yardımcı olabilir. Örneğin, duş veya banyoda sıcak suyun altında durabilir veya sıcak kompres uygulayabilirsiniz.
- Eklemlerinizi güçlendirin: Eklemlerinizi güçlendirmek için düzenli egzersiz yapın. Egzersiz, eklemlerinizi destekleyen kasları güçlendirmeye yardımcı olur.
- Kilo verin: Aşırı kilo, eklemlere aşırı yük binmesine neden olarak osteoartrit riskini artırabilir. Bu nedenle, kilo kontrolü önemlidir.
Osteoartritin Önlenmesi
Osteoartritin kesin bir önlenmesi olmasa da, riski azaltmak için bazı şeyler yapılabilir:
- Sağlıklı bir kiloya ulaşın ve koruyun.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Eklemlerinizi aşırı kullanmamaya dikkat edin.
- Ağrı kesici ve antiinflamatuar ilaçlardan kaçının.
Osteoartrit ve Yaşam Kalitesi
Osteoartrit, günlük yaşamı zorlaştırabilecek bir hastalık olabilir