Over Kisti Nedir?
Yumurtalık kisti, yumurtalıkların içinde veya yüzeyinde oluşan ve içinde sıvı bulunan keselerdir. Yumurtalık kistleri kadınlarda her yaşta görülebilir, ancak en sık üreme çağındaki kadınlarda görülür.
Yumurtalık kistleri, yumurtalıkların normal işleyişi sırasında oluşan ve kendiliğinden kaybolan folikül kistleri gibi iyi huylu (benign) olabilir. Ancak, yumurtalık kistleri kanserli (malign) de olabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Çeşitleri
Yumurtalık kistleri, oluşumlarına göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir.
- Folikül kisti: Yumurtalığın içinde bulunan ve her adet döneminde yumurta hücresini taşıyan foliküllerden kaynaklanan kistlerdir. Bu kistlerin çoğu adet döngüsünün sonunda kendiliğinden kaybolur.
- Corpus luteum kisti: Yumurtanın döllenmemesi durumunda, yumurtanın yerinde oluşan corpus luteum adlı yapıdan kaynaklanan kistlerdir. Bu kistlerin çoğu da adet döngüsünün sonunda kendiliğinden kaybolur.
- Endometriozis kisti: Endometriozis adı verilen, rahim iç tabakasının (endometriyum) vücudun diğer bölgelerine yerleşmesi ile oluşan bir hastalıkta görülen kistlerdir.
- Hormonal bozukluklar: Hormonal bozukluklar, özellikle de östrojen ve progesteron hormonlarındaki dengesizlikler, yumurtalık kistlerinin oluşumuna neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Yumurtalık enfeksiyonları, yumurtalık kistlerinin oluşumuna neden olabilir.
- Rahim miyomları: Rahim miyomları, yumurtalıkların yakınında bulunan ve büyüdükçe yumurtalıklara baskı yaparak kist oluşumuna neden olabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri
Yumurtalık kistlerinin çoğu belirti vermez ve rutin bir jinekolojik muayene sırasında tesadüfen tespit edilir. Ancak, bazı durumlarda yumurtalık kistleri aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Alt karın bölgesinde ağrı veya baskı
- Ağrılı adet kanaması
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- İdrara çıkmada zorluk veya sık idrara çıkma
- Bulantı veya kusma
- Kilo alma
- Mide bulantısı
Yumurtalık Kistlerinin Tanısı
Yumurtalık kistlerinin tanısı, genellikle pelvik muayene ve ultrasonografi ile konulur. Ultrasonografi, yumurtalık kistlerinin boyutunu, şeklini ve yerleşimini değerlendirmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
Bazı durumlarda, yumurtalık kistlerinin tanısında aşağıdaki görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Kan testleri
Yumurtalık Kistlerinin Tedavisi
Yumurtalık kistlerinin tedavisi, kistlerin büyüklüğüne, türüne ve belirtilerine göre değişir.
- Küçük ve belirti vermeyen kistlerin çoğu tedavi gerektirmez ve kendiliğinden kaybolur.
- Büyük veya belirti veren kistlerin tedavisinde, genellikle ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale uygulanır.
- İlaç tedavisi: İlaç tedavisi, genellikle hormon içeren ilaçlar ile yapılır. Bu ilaçlar, kistlerin büyümesini durdurmaya veya kaybolmasını sağlamaya yardımcı olur.
- Cerrahi müdahale: Cerrahi müdahale, kistlerin boyutu 5 cm’den büyükse, kistlerde ağrı veya başka belirtiler varsa veya kistlerin kanserli olma olasılığı varsa uygulanır. Cerrahi müdahale, açık cerrahi veya laparoskopik cerrahi ile yapılabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Komplikasyonları
Yumurtalık kistlerinin bazı komplikasyonları şunlardır:
- Kist rüptürü: Kistin yırtılması, şiddetli ağrı, kanama ve şoka neden olabilir.
- Kist torsiyonu: Kistin kendi ekseni etrafında dönmesi, kist kan akışını keserek ağrı, şişlik ve bulantı-kusmaya neden olabilir.
- Kanserleşme: Yumurtalık kistlerinin %1-2’si kanserli olabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Önlenmesi
Yumurtalık kistlerinin önlenmesi için şu önlemler alınabilir:
- Düzenli jinekolojik muayeneler yaptırmak.
- Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak.
- **Sigara içmemek.