Papilla nedir?
Papilla, Latince “küçük meme” anlamına gelen bir kelimedir. Tıpta, bir papilla, vücudun herhangi bir yerinde bulunan küçük, yumrulu bir çıkıntıya verilen addır. Papillalar, çeşitli işlevlere sahip olabilirler. Örneğin, dildeki papillalar tat alma duyusuna yardımcı olurken, bağırsaktaki papillalar emilim işlemini kolaylaştırır.
Papillanın farklı türleri
Papillalar, bulundukları yere ve görünümlerine göre farklı türlere ayrılırlar.
- Dil papillaları: Dilin yüzeyinde bulunan papillalar, tat alma duyusuna yardımcı olurlar. Dil papillalarının dört ana türü vardır:
- Filiform papillalar: En yaygın papilla türüdür. İnce, iplik benzeri çıkıntılara sahiptirler.
- Fungiform papillalar: Mantar şeklinde çıkıntılara sahiptirler. Tat tomurcukları bu papillalarda bulunur.
- Valate papillalar: V şeklinde çıkıntılara sahiptirler. En büyük papilla türüdür.
- Folliküler papillalar: Dilin arka kısmında bulunan papillalardır.
[Image of Dil papillaları]
- Bağırsak papillaları: İnce bağırsak duvarında bulunan papillalardır. Emilim işlemini kolaylaştırır.
- Vücuttaki diğer papillalar: Papillalar, vücuttaki diğer yerlerde de bulunabilir. Örneğin, meme uçlarında, göz kapaklarında ve tırnakların etrafında papillalar bulunur.
Papillaların işlevleri
Papillaların işlevleri, bulundukları yere ve türüne göre değişir.
- Dil papillaları: Dil papillaları, tat alma duyusuna yardımcı olurlar. Tat tomurcukları, dil papillalarında bulunan özelleşmiş duyu hücreleridir. Tat tomurcukları, yiyeceklerin içindeki kimyasalları algılar ve bu bilgiyi beyne iletir. Beyin, bu bilgiyi kullanarak yiyeceğin tadını tanımlar.
- Bağırsak papillaları: Bağırsak papillaları, emilim işlemini kolaylaştırır. Bağırsak duvarında bulunan papillalar, yüzey alanını artırarak besin maddelerinin emilimini artırmaya yardımcı olur.
- Vücuttaki diğer papillalar: Vücuttaki diğer papillaların işlevleri, bulundukları yere göre değişir. Örneğin, meme uçlarındaki papillalar, sütün salgılanmasına yardımcı olur. Göz kapaklarında bulunan papillalar, gözyaşı bezlerin ürettiği gözyaşlarının göze dağılmasını sağlar. Tırnakların etrafındaki papillalar, tırnakların tutunmasını sağlar.
Papilla hastalıklarından bazıları
Papillalar, çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır:
- Papilla iltihabı: Papilla iltihabı, papillaların şişmesine ve kızarmasına neden olur. Papilla iltihabı, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, örneğin enfeksiyon, travma veya alerji.
- Papilla ülseri: Papilla ülseri, papillaların ülserleşmesine neden olur. Papilla ülseri, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, örneğin enfeksiyon, travma veya mide-bağırsak hastalıkları.
- Papilla kanseri: Papilla kanseri, papillaların kanserli bir tümörüne neden olur. Papilla kanseri, nadir görülen bir hastalıktır.
Papillaların önemi
Papillalar, vücudun çeşitli işlevleri için önemlidir. Örneğin, dil papillaları, tat alma duyusuna yardımcı olurken, bağırsak papillaları, emilim işlemini kolaylaştırır. Papillaların sağlığı, genel sağlığımız için önemlidir.