Purpura Nedir?
Purpura, deri altında kanama sonucu oluşan, kırmızımsı mor renkte, basmakla solmayan döküntülerdir. Bu döküntüler, 3 mm’den küçükse “peteşi”, 1 cm’den büyükse “ekimoz” olarak adlandırılır. Purpura, vücudun herhangi bir yerinde görülebilen yaygın bir cilt problemidir.
Purpuranın Nedenleri
Purpuranın birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Trombosit eksikliği: Trombositler, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan küçük kan hücreleridir. Trombosit eksikliği durumunda, kanama riski artar ve purpura oluşabilir. Trombosit eksikliğine yol açabilecek birçok durum vardır. Bunlar arasında, immün trombositopenik purpura (ITP), ilaçlara bağlı trombositopeni, kemik iliği hastalıkları ve bazı kanser türleri sayılabilir.
- Vaskülitler: Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanmasıdır. Vaskülitli hastalarda, kan damarları hasar görür ve kanama riski artar. Vaskülitin birçok nedeni vardır. Bunlar arasında, sistemik lupus eritematozus (SLE), Wegener granülomatozu, Henoch-Schönlein purpurası (HSP) ve Behçet hastalığı sayılabilir.
- C vitamini eksikliği: C vitamini, kan damarlarının sağlığını korumak için gerekli olan bir vitamindir. C vitamini eksikliği durumunda, kan damarları zayıflar ve kolayca kanamaya başlar. C vitamini eksikliğine yol açabilecek birçok durum vardır. Bunlar arasında, yetersiz beslenme, Crohn hastalığı ve kronik böbrek yetmezliği sayılabilir.
- Diğer nedenler: Purpuraya yol açabilecek diğer nedenler arasında, travma, enfeksiyonlar, bazı ilaçlar ve bazı kanser türleri sayılabilir.
Purpuranın Belirtileri
Purpuranın en yaygın belirtisi, deri altında kırmızımsı mor renkte, basmakla solmayan döküntülerdir. Bu döküntüler, vücudun herhangi bir yerinde görülebilir. Ancak, en sık bacaklarda, kollarda ve sırtta görülür. Purpuralı hastaların bazılarında, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Eklem ağrısı
- Karın ağrısı
- Ateş
- Halsizlik
- Baş ağrısı
Purpuranın Tanısı
Purpuranın tanısı, öncelikle doktor tarafından yapılan fizik muayene ile konulur. Doktor, purpura döküntülerinin yerini, boyutunu ve şeklini inceleyerek, purpuranın nedenini belirlemeye çalışır. Purpuranın nedeninin belirlenmesi için, aşağıdaki testler de yapılabilir:
- Kan sayımı: Kan sayımında, trombosit sayısı ve diğer kan hücrelerinin sayıları incelenir.
- Kan kültürü: Kan kültüründe, kandaki bakteri veya virüsler tespit edilmeye çalışılır.
- Biyopsi: Purpuralı bölgeden alınan doku örneğinin incelenmesi, purpuranın nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.
Purpuranın Tedavisi
Purpuranın tedavisi, nedenine göre değişir. Trombosit eksikliğine bağlı purpuralarda, trombosit sayısını artırmaya yönelik tedaviler uygulanır. Vaskülitli purpuralarda, vasküliti tedavi etmek için kortikosteroidler, immünosupresanlar veya diğer ilaçlar kullanılabilir. C vitamini eksikliğine bağlı purpuralarda, C vitamini takviyesi ile tedavi yapılır. Diğer nedenlerden kaynaklanan purpuralarda, altta yatan nedenin tedavisi ile purpura da iyileşir.
Purpuranın Komplikasyonları
Purpura, genellikle kendiliğinden iyileşen bir durumdur. Ancak, bazı durumlarda purpura, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- Kanama: Purpuralı bölgedeki kanama, ciddi kan kaybına neden olabilir.
- Enfeksiyon: Purpuralı bölgenin enfeksiyon kapması, sepsis gibi ciddi bir duruma yol açabilir.
- Böbrek yetmezliği: Henoch-Schönlein purpurası gibi bazı vaskülit türleri, böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Purpuradan Korunma
Purpuradan korunmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- C vitamini eksikliğini önleyin. C vitamini açısından zengin besinler tüketin veya C vitamini takviyesi alın.
- Enfeksiyonlardan kaçının. Ellerinizi sık sık yıkayın, kalabalık yerlerden uzak durun ve aşılarınızı olun.
- Sigara içmeyin. Sigara içmek, kan