Şafiî Mezhebi
Giriş
Şafiî mezhebi, İslam dininin Sünnî (fıkıh) mezheplerinden biridir. Dört büyük Sünnî mezhebinden biri olan Şafiilik, kurucusu İmam-ı Şafii’nin (ö. 820) eserleri ve görüşleri doğrultusunda gelişmiştir.
Tarihçe
Şafii mezhebi, 8. yüzyılın sonlarında İmam-ı Şafii tarafından Mısır’da kurulmuştur. İmam-ı Şafii, Medine ve Irak fıkhını inceledikten sonra, kendi mezhebini kurmaya karar vermiştir. Şafii mezhebi, kısa sürede İslam dünyasında yayılmaya başlamış ve günümüzde Hanefîlik’ten sonra en yaygın Sünnî mezhebi olmuştur.
İmam-ı Şafii
Şafii mezhebinin kurucusu olan İmam-ı Şafii, 767 yılında Filistin’in Gazze şehrinde doğmuştur. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i ezberlemiş ve hadis ilminde ilerlemiştir. 18 yaşında Medine’ye giderek, İmam-ı Malik’ten hadis ve fıkıh dersleri almıştır. Daha sonra Irak’a giderek, İmam-ı Ebu Hanife ve İmam-ı Muhammed’den de dersler almıştır.
İmam-ı Şafii, Mısır’a yerleştikten sonra, kendi mezhebini kurmaya başlamıştır. Bu mezhebin temelleri, İmam-ı Şafii’nin eserleri ve görüşleri doğrultusunda gelişmiştir. İmam-ı Şafii, 820 yılında Mısır’da vefat etmiştir.
Şafiî Mezhebinin Temel İlkeleri
Şafiî mezhebi, dört temel ilkeye dayanır:
- Kitap: Şafii mezhebine göre, İslam hukukunun temel kaynağı Kur’an-ı Kerim’dir.
- Sünnet: Şafii mezhebine göre, İslam hukukunun ikinci kaynağı Sünnet’tir.
- İcma: Şafii mezhebine göre, müctehidler arasında oluşan görüş birliği (icma) da hukuki bir kaynaktır.
- Kıyas: Şafii mezhebine göre, mevcut hükümlere benzer durumların hüküm altına alınması için yapılan kıyas da hukuki bir kaynaktır.
Bu temel ilkeler doğrultusunda, Şafii mezhebi, fıkıh alanında çeşitli hükümler geliştirmiştir.
Şafiî Mezhebinin Fıkıh Alanlarındaki Bazı Hükümleri
Şafii mezhebinin fıkıh alanındaki bazı hükümleri şunlardır:
- Namaz: Şafii mezhebine göre, namaz beş vakittir. Namaz, farz, sünnet, vacip ve nafile olmak üzere dört gruba ayrılır.
- Oruç: Şafii mezhebine göre, Ramazan ayı boyunca oruç tutmak farzdır. Oruç, gün doğumundan gün batımına kadar yemek, içmek, cinsel ilişkide bulunmak ve orucu bozan diğer davranışlardan uzak durmak demektir.
- Hac: Şafii mezhebine göre, haccetmek farzdır. Hac, her Müslümanın hayatında bir kez yapması gereken bir ibadettir.
- Zekât: Şafii mezhebine göre, zengin Müslümanların mallarının belli bir kısmını fakirlere vermesi farzdır. Zekât, zenginliği azaltan ve toplumdaki adaleti sağlayan bir ibadettir.
- Kurban: Şafii mezhebine göre, zengin Müslümanların Kurban Bayramı’nda bir hayvan kesmesi sünnettir. Kurban, Allah’a yakınlaşmak ve yardımlaşmak amacıyla yapılan bir ibadettir.
- Ceza hukuku: Şafii mezhebine göre, suçlulara ceza verilmesi gerekir. Ancak ceza, suçun ağırlığına ve failin durumuna göre belirlenmelidir.
Şafiî Mezhebi’nin Yayılışı
Şafiî mezhebi, kısa sürede İslam dünyasında yayılmaya başlamıştır. Bu yayılmanın başlıca nedenleri şunlardır:
- **İmam-ı Şafii’nin güçlü bir ilmi ve fıkhî birikimi olması
- **İmam-ı Şafii’nin eserlerinin geniş bir coğrafyaya yayılmış olması
- **Şafii mezhebinin, adalet ve hakkaniyete dayalı bir hukuk sistemi sunması
Şafiî mezhebi, günümüzde Hanefîlik’ten sonra en yaygın Sünnî mezhebidir. Şafii mezhebi, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Güneydoğu Asya ve Doğu Afrika