Sara Krizi Nedir?
Halk arasında sara hastalığı olarak da bilinen epilepsi, beynin elektriksel aktivitelerindeki dengesizliğe bağlı olarak tekrarlayan nöbetlere neden olan kronik bir nörolojik hastalıktır. Epilepside, beynin belirli bir bölgesindeki nöronlar, normalden daha fazla ve daha hızlı bir şekilde elektriksel uyarılar gönderir. Bu uyarılar, kişinin bilinç kaybı, istemsiz kasılmalar, duyusal değişiklikler ve diğer semptomlara neden olabilir.
Sara Krizinin Belirtileri
Sara krizlerinin belirtileri, krizin türüne ve beyindeki nöbetin oluştuğu bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, sara krizi belirtileri şunlardır:
- Bilinç kaybı
- İstemsiz kasılmalar
- Ağız köpürmesi
- İdrar kaçırma
- Salya akması
- Göz bebeklerinde genişleme
- Anormal solunum
Sara Krizinin Türleri
Sara krizleri, beyindeki nöbetin oluştuğu bölgeye ve nöbetin şekline göre sınıflandırılır.
- Fokal nöbetler: Beynin belirli bir bölgesinde meydana gelen nöbetlerdir. Fokal nöbetler, bilinç kaybına neden olmayabilir veya sadece bilinç bulanıklığı, yorgunluk, baş dönmesi veya baş ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.
- Genelleştirilmiş nöbetler: Beynin her iki tarafında birden meydana gelen nöbetlerdir. Genelleştirilmiş nöbetler, bilinç kaybına neden olur.
Sara Krizinin Tanı ve Tedavisi
Sara krizi tanısı, hastanın öyküsü, fizik muayenesi ve nöbet sırasında kaydedilen EEG (elektroensefalografi) kayıtları ile konulabilir.
Sara krizinin tedavisinde, nöbetleri kontrol altına almak için antiepileptik ilaçlar kullanılır. Antiepileptik ilaçlar, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltarak hastaların normal bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.
Sara krizi tedavisinde kullanılan antiepileptik ilaçlar, bazı yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler, baş dönmesi, yorgunluk, ağız kuruluğu, mide bulantısı ve kusma gibi hafif yan etkilerden, karaciğer hasarı, kanama ve kemik erimesi gibi ciddi yan etkilere kadar değişebilir.
Sara krizi tedavisinde, antiepileptik ilaçlara ek olarak, nöbetleri tetikleyebilecek faktörlerden kaçınmak da önemlidir. Bu faktörler arasında uykusuzluk, stres, alkol, kafein ve bazı ilaçlar sayılabilir.
Sara Krizi ile Yaşamak
Sara krizi, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilecek bir hastalıktır. Ancak, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sara krizi ile yaşamak mümkündür.
Sara krizi ile yaşayan kişiler, aşağıdakileri yaparak yaşam kalitelerini artırabilirler:
- Antiepileptik ilaçlarını düzenli olarak almalıdırlar.
- Nöbetleri tetikleyebilecek faktörlerden kaçınmalıdırlar.
- Stres yönetimi tekniklerini öğrenmelidirler.
- Sosyal destek ağlarını geliştirmelidirler.
Sara Krizi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Sara krizi, her yaştan insanı etkileyebilecek bir hastalıktır.
- Sara krizinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik faktörler, beyin travması, beyin tümörü, enfeksiyon ve bazı ilaçlar gibi faktörlerin sara krizine neden olabileceği düşünülmektedir.
- Sara krizi, tedavisi mümkün bir hastalıktır.
- Sara krizi ile yaşayan kişiler, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile normal bir yaşam sürebilirler.
Sara Krizi ve Acil Durum
Sara krizi geçiren bir kişide aşağıdaki belirtiler varsa, acil yardım aranmalıdır:
- Kriz 5 dakikadan uzun sürüyorsa
- Kriz sırasında kişi yaralandıysa
- Kriz sırasında kişi nefes alamıyorsa
Sara krizi geçiren bir kişiye yardım etmek için aşağıdaki adımları atabilirsiniz:
- Kişiyi güvenli bir yere yatırın.
- Kişiyi yan yatırın veya sırt üstü yatırın, ancak dilini yutmasını önlemek için başı yana çevrilmiş olsun.
- Kişinin ağzını açın ve dilini yutmasını önlemek için bir rulo havlu veya bezle tutun.
- Kişiyi sakinleştirmeye çalışın.
Sara krizi genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer. Kriz geçtikten sonra, kişi uykulu veya şaşkın olabilir. Kişi kendine geldiğinde, onu rahat ve sakin bir yerde dinlendir