Şiilik Nedir?
Şiilik, İslam’ın en büyük ikinci mezhebidir. Muhammed’in ölümünden sonra devlet yönetiminin Ali’ye ve onun soyundan gelenlere ait olduğu fikrini savunur. Şiiler, Ali’nin Muhammed’in gerçek halefi olduğuna ve onun soyundan gelen imamların da Allah tarafından seçilmiş olduğuna inanırlar.
Şiilik Tarihçesi
Şiilik, Muhammed’in ölümünden sonra ortaya çıkan bir mezheptir. Muhammed’in ölümünden sonra halife seçilen ilk kişi, Ebu Bekir’di. Ancak Ali, Muhammed’in damadı ve amcasının oğlu olması nedeniyle halifeliğin kendisine verilmesini hak ettiğini düşünüyordu. Ali’nin bu talebi, Muhammed’in yakın çevresindeki bazı kişiler tarafından da desteklense de, Ebu Bekir’in halifeliği kabul edildi.
Ali, Ebu Bekir’in ölümünden sonra halife seçildi. Ancak Ali’nin halifeliği sırasında, İslam dünyasında iç karışıklıklar yaşanmaya başladı. Bu karışıklıklar, Ali’nin öldürülmesiyle sonuçlandı. Ali’nin ölümünden sonra, onun soyundan gelenler imam olarak kabul edildi.
Şiilik, ilk dönemlerde Arap Yarımadası’nda yayıldı. Ancak, Emeviler döneminde Şiilerin baskı görmesiyle, Şiilik Arap Yarımadası’ndan uzaklaştı. Şiiliğin merkezi, günümüz İran topraklarına kaymaya başladı.
Şiilik, günümüzde dünyanın en büyük ikinci mezhebidir. Şii nüfusun büyük çoğunluğu İran, Irak, Lübnan, Yemen ve Azerbaycan gibi ülkelerde yaşamaktadır.
Şii İnançları
Şiilerin temel inanışları şunlardır:
- Ali’nin halifeliği: Şiiler, Ali’nin Muhammed’in gerçek halefi olduğuna inanırlar. Ali’nin halifeliği, Muhammed’in vasiyeti ve Allah’ın takdiri ile belirlenmiştir.
- İmamet: Şiiler, Ali’den sonra onun soyundan gelenlerin imam olduğuna inanırlar. İmamlar, Allah tarafından seçilmiş ve günahsızdır. İmamlar, Müslümanların dini ve siyasi liderleridir.
- Gaybet: Şiiler, on ikinci imam olan Muhammed Mehdi’nin 874 yılında gizlendiğine inanırlar. Şiiler, Muhammed Mehdi’nin bir gün geri döneceğine ve adaleti ve düzeni yeniden tesis edeceğine inanırlar.
Şii İbadetleri
Şiilerin temel ibadetleri şunlardır:
- Namaz: Şiiler, beş vakit namaz kılarlar. Şiilerin namazları, Sünnilerin namazlarından bazı farklılıklar içerir. Örneğin, Şiiler namazlarında ayakta durarak selam vermezler.
- Oruç: Şiiler, Ramazan ayında oruç tutarlar. Şiilerin oruçları, Sünnilerin oruçlarından bazı farklılıklar içerir. Örneğin, Şiiler Ramazan ayının 29. günü de oruç tutarlar.
- Zekat: Şiiler, zekat verirler. Şiilerin zekat miktarı, Sünnilerin zekat miktarından farklıdır.
- Hac: Şiiler, hac ibadeti yaparlar. Şiilerin hac ibadeti, Sünnilerin hac ibadetinden bazı farklılıklar içerir. Örneğin, Şiiler Mekke’de bulunan Kabe’nin etrafında yedi kez dönerler.
Şii Mezhepleri
Şiiler, kendi aralarında birçok mezhebe ayrılırlar. Bu mezhepler arasında en yaygın olanları şunlardır:
- İmâmiye: İmâmiye Şiileri, Ali’den sonra onun soyundan gelen on iki imama inanırlar. İmâmiye Şiileri, günümüzde dünyadaki Şiilerin en büyük mezhebidir.
- Zeydiye: Zeydiye Şiileri, Ali’den sonra onun soyundan gelen ilk altı imama inanırlar. Zeydiye Şiileri, günümüzde Yemen’de yaygındır.
- Alevilik: Alevilik, Şiiliğin bir koludur. Alevilik, Türkiye, Suriye ve Irak’ta yaygındır.
Şiilik ve Sünnilik Arasındaki Farklar
Şiilik ve Sünnilik, İslam’ın iki ana mezhebidir. Bu iki mezhep arasında bazı temel farklılıklar vardır. Bu farklılıklardan bazıları şunlardır:
- Halifelik: Şiiler, Ali’nin Muhammed’in gerçek halefi olduğuna inanırlar. Sünniler ise, halifeliğin Muhammed’in vasiyeti ile belirlenmediğine inanırlar. Sünnilere göre, halifelik, Müslümanların seçeceği bir kişi tarafından belirlenir.