İnme (Felç) Nedir?
İnme, beynin bir kısmına giden kan akışını sağlayan bir damarın tıkanması veya yırtılması sonucu meydana gelen bir tıbbi acil durumdur. Beyin, vücudun tüm işlevlerini kontrol eden karmaşık bir organdır. Beynin bir kısmına kan akışı kesilirse, o bölgedeki hücreler oksijen ve besin alamadıkları için ölmeye başlar. Bu, felç olarak bilinen bir duruma yol açabilir.
İnmenin İki Ana Türü
İnme iki ana tipe ayrılır:
- İskemik inme: Beyne giden kan akışının azalması veya tamamen kesilmesi nedeniyle oluşur. Bu, bir pıhtının bir damarı tıkaması veya bir damarın duvarının hasar görmesi nedeniyle olabilir. İskemik inmeler, inmelerin %80’ini oluşturur.
[Image of İskemik inme] - Hemorajik inme: Beyindeki bir damarın yırtılması nedeniyle oluşur. Bu, yüksek tansiyon, anevrizma veya travma nedeniyle olabilir. Hemorajik inmeler, inmelerin %20’sini oluşturur.
[Image of Hemorajik inme]
İnme Belirtileri
İnme belirtileri, inmenin türüne ve beynin hangi bölümünün etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. Ancak, inmenin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Yüz, kol veya bacakta ani güçsüzlük veya uyuşma
- Konuşmada ani güçlük veya anlaşılmazlık
- Ani görme kaybı veya çift görme
- Ani baş dönmesi, denge kaybı veya koordinasyon bozukluğu
- Ani baş ağrısı
İnme Belirtileri Görüldüğünde Ne Yapılmalıdır?
İnme belirtileri görüldüğünde, hemen 112’yi arayın veya en yakın acil servise gidin. İnme, erken tedavi edildiğinde en iyi şekilde tedavi edilebilir.
İnme Tedavisi
İskemik inme geçiren hastalara, kan akışını yeniden sağlamak için trombolitik tedavi veya trombektomi uygulanabilir. Trombolitik tedavi, pıhtıyı çözmek için kullanılan bir ilaçtır. Trombektomi, pıhtıyı çıkarmak için kullanılan bir cerrahi prosedürdür.
Hemorajik inme geçiren hastalara, kan basıncını düşürmek ve kanamayı kontrol altına almak için ilaç tedavisi uygulanabilir. Bazı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
İnme Sonrası Rehabilitasyon
İnme geçiren hastalar, felçten kaynaklanan sakatlıklarını azaltmak için rehabilitasyona ihtiyaç duyabilir. Rehabilitasyon, fizik tedavi, konuşma terapisi ve mesleki terapi gibi çeşitli tedavileri içerebilir.
İnmeyi Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
İnmeyi önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Yüksek tansiyonu kontrol altında tutun.
- Kan kolesterolünüzü kontrol altında tutun.
- Sigara içmeyi bırakın.
- Sağlıklı bir kiloyu koruyun.
- Yeterince egzersiz yapın.
- Düzenli olarak beyin damarı sağlığını kontrol ettirin.
İnme, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünyada ölüm ve sakatlığın önde gelen nedenlerinden biridir. İnme, her yaşta görülebilen bir hastalıktır, ancak 65 yaş üstü kişilerde daha yaygındır.
İnmenin belirtilerini tanımak ve erken tedavi almak, felçten kaynaklanan sakatlık ve ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabilir.