Tekerleme Nedir?
Tekerleme, genellikle ölçülü ve kafiyeli, basmakalıp sözdür. Masal, hikâye, bilmece, halk tiyatrosu gibi bazı edebi türler içinde ve çocuk oyunlarında tekerlemelere rastlanır. Türk edebiyatında ilk yazılı tekerleme örneklerine 11. yüzyıldan itibaren rastlanır. Divanü Lügati’t Türk’te bazı tekerlemeler yer alır.
Tekerlemelerin Özellikleri
Tekerlemeler, genellikle şu özelliklere sahiptir:
- Ölçülü ve kafiyelidirler.
- Ses benzerlikleri ve söz oyunları içerir.
- Anlamları açık değildir veya anlaşılması zordur.
- Genellikle çocuklara hitap eder.
Tekerlemelerin Fonksiyonları
Tekerlemeler, çeşitli fonksiyonlara sahiptir. Bu fonksiyonlardan bazıları şunlardır:
- Eğlendirme: Tekerlemeler, çocukların eğlenmesine ve hoş vakit geçirmesine yardımcı olur.
- Dil gelişimini destekleme: Tekerlemeler, çocukların dil gelişimini destekler. Ses benzerlikleri ve söz oyunları, çocukların dil becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
- Bellek gelişimini destekleme: Tekerlemeler, çocukların bellek gelişimini destekler. Tekerlemeleri ezberlemek, çocukların bellek becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
- Düşünce gelişimini destekleme: Tekerlemeler, çocukların düşünce gelişimini destekler. Tekerlemeler, çocukların hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını geliştirmesine yardımcı olur.
Tekerlemeler ve Çocuk Gelişimi
Tekerlemeler, çocukların dil, bellek ve düşünce gelişimi için önemli bir araçtır. Tekerlemeler, çocukların sesleri ve kelimeleri tanımalarına, kelime dağarcıklarını geliştirmelerine, cümle kurmayı öğrenmelerine ve hayal güçlerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Tekerlemeler ve Türk Edebiyatı
Tekerlemeler, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Türk halk edebiyatında, masal, bilmece ve halk tiyatrosu gibi türlerde tekerlemelere sıklıkla rastlanır. Tekerlemeler, Türk edebiyatında söz sanatlarının gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Tekerleme Örnekleri
Ses benzerliği ve söz oyunları içeren tekerlemeler:
- Arı vız vız vız,
- Kırmızı benekli kuzu,
- Kırmızı erik,
- Yeşil elma.
Mantık dışı ifadeler içeren tekerlemeler:
- Kör kurt,
- Kırmızı kardan adam,
- Uçan balık,
- Yanan buz.
Çocuk oyunlarında kullanılan tekerlemeler:
- Çocuk oyunları genellikle tekerlemeler ile başlar ve biter.
- Örneğin, “Ebe ebe ebele ebele,
- Ben ebelerime ebeledim,
- Ebe ebe ebele ebele,
- Ben ebelerime ebeledim.”
- tekerlemesi, ebe oyununda kullanılır.
Tekerlemeler, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir.
- Tekerlemeler, çocukların eğlenmesine, dil, bellek ve düşünce gelişimine yardımcı olur.
- Tekerlemeler, Türk edebiyatında da önemli bir yere sahiptir.