TİA (Geçici İskemik Atak)
Tanım
Geçici iskemik atak (TİA), beyne giden kan akışının geçici olarak azaldığı bir durumdur. Bu durum, beyne giden kan damarında bir kan pıhtısı veya emboli nedeniyle oluşur. TİA, genellikle bir inmenin habercisidir ve ciddi bir tıbbi acil durumdur.
Semptomlar
TİA’nın semptomları, etkilenen beynin bölgesine bağlı olarak değişir. TİA’nın en yaygın semptomları şunlardır:
- Yüz, kol veya bacakta güçsüzlük veya uyuşma
- Konuşma veya anlama güçlüğü
- Görme bozuklukları (tek gözde veya her iki gözde)
- Denge veya koordinasyon kaybı
- Baş dönmesi veya baş ağrısı
TİA’nın semptomları genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer. Ancak, bazı durumlarda semptomlar 24 saate kadar sürebilir.
Risk Faktörleri
TİA’nın risk faktörleri şunlardır:
- Yaş
- Hipertansiyon
- Diyabet
- Kolesterol yüksekliği
- Sigara kullanımı
- Kalp hastalığı
- Ateroskleroz
- Ailede TİA veya inme öyküsü
Tanı
TİA tanısı, hastanın semptomlarına ve fizik muayenesine dayanarak konulur. Doktor, TİA’yı ayırt etmek için beyin görüntüleme testleri (BT veya MR) de isteyebilir.
Tedavi
TİA’nın tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. TİA’ya neden olan kan pıhtısı veya emboli varsa, bu tedavi edilir. TİA’nın tekrarını önlemek için, hastanın risk faktörleri kontrol altına alınır.
İlaç Tedavisi
TİA’nın tekrarını önlemek için kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Aspirin
- Plavix
- Warfarin
- Klopidogrel
Cerrahi Tedavi
TİA’nın tekrarını önlemek için kullanılan cerrahi tedaviler şunlardır:
- Karotid endarterektomi
- Stent yerleştirme
Prognoz
TİA’nın prognozu, altta yatan nedene ve tedaviye bağlıdır. TİA’ya neden olan kan pıhtısı veya emboli başarılı bir şekilde tedavi edilirse, hastanın TİA’yı tekrarlama riski azalır.
TİA’dan Korunma
TİA’dan korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Kan basıncını, kolesterolü ve kan şekerini kontrol altında tutun.
- Sigarayı bırakın.
- Sağlıklı beslenin ve düzenli egzersiz yapın.
Sonuç
TİA, beyne giden kan akışının geçici olarak azaldığı bir durumdur. Bu durum, ciddi bir tıbbi acil durumdur ve kalıcı sakatlık veya ölüme neden olabilir. TİA’nın semptomlarını yaşayan kişilerin hemen tıbbi yardım alması önemlidir.
Aşağıda, TİA’nın belirtilerini ve risk faktörlerini daha ayrıntılı olarak ele alacağız.
Belirtiler
TİA’nın semptomları, etkilenen beynin bölgesine bağlı olarak değişir. TİA’nın en yaygın semptomları şunlardır:
- Yüz, kol veya bacakta güçsüzlük veya uyuşma: TİA’nın en yaygın semptomlarından biridir. Yüzün bir tarafında veya bir bacakta veya kolda güçsüzlük veya uyuşma hissedilebilir.
- Konuşma veya anlama güçlüğü: Dil konuşma veya anlama zorluğu, TİA’nın diğer yaygın bir semptomudur. Bu, dilde peltek konuşma, kelimeleri bulmada zorluk veya bir konuşmayı takip etmede zorluk olarak kendini gösterebilir.
- Görme bozuklukları: TİA, görme bozukluklarına da neden olabilir. Bu, tek gözde veya her iki gözde görme kaybı, bulanık görme veya çift görme olarak kendini gösterebilir.
- Denge veya koordinasyon kaybı: Denge veya koordinasyon kaybı, TİA’nın başka bir yaygın semptomudur. Bu, yürümede veya ayakta durmakta zorluk veya baş dönmesi olarak kendini gösterebilir.
- Baş dönmesi veya baş ağrısı: Baş dönmesi veya baş ağrısı, TİA’nın daha az yaygın semptomlarından bazıları