Toplumsal Yasa Nedir?
Toplumsal yasa, toplumda var olan ve toplumdaki bireylerin davranışlarını düzenleyen kurallar bütünüdür. Toplumsal yasaları, doğal yasalar gibi doğada var olan kurallar değil, insanlar tarafından oluşturulan ve değiştirilebilen kurallardır. Ancak, toplumsal yasalar da doğal yasaların etkisi altındadır. Örneğin, insanların ihtiyaçları ve istekleri, toplumsal yasaların oluşumunu ve işleyişini etkiler.
Toplumsal yasalar, toplumun temelini oluşturur. Toplumsal yasaların varlığı, toplumda düzen ve uyumun sağlanmasına yardımcı olur. Toplumsal yasalar olmadan, toplumda kaos ve anarşi hakim olur.
Toplumsal Yasaların Özellikleri
Toplumsal yasaların başlıca özellikleri şunlardır:
- Toplumsal yasalar, insanların davranışlarını düzenler. Toplumsal yasalar, insanların neler yapabileceğini ve neler yapamayacağını belirler. Örneğin, trafik kuralları, insanların yolda nasıl davranması gerektiğini belirler.
- Toplumsal yasalar, toplumda düzen ve uyumu sağlar. Toplumsal yasalar, insanların birbirleriyle uyum içinde yaşamasını sağlar. Örneğin, ahlak kuralları, insanların birbirlerine karşı saygılı ve hoşgörülü olmasını sağlar.
- Toplumsal yasalar, toplumda değişime neden olur. Toplumsal yasalar, toplumdaki ihtiyaçları ve istekleri yansıtır. Toplumdaki ihtiyaçlar ve istekler değiştikçe, toplumsal yasalar da değişir. Örneğin, kadın haklarının gelişmesiyle birlikte, toplumsal yasalar da kadınları daha fazla koruyan bir hale gelmiştir.
Toplumsal Yasaların Türleri
Toplumsal yasalar, çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir.
- Kaynaklarına göre toplumsal yasalar:
- Doğal yasalar: Doğada var olan ve insanların oluşturduğu toplumsal yasalardan bağımsız olan kurallardır. Örneğin, güneş doğmadan önce karanlığın olması bir doğal yasadır.
- Yapay yasalar: İnsanlar tarafından oluşturulan ve değiştirilebilen kurallardır. Örneğin, trafik kuralları bir yapay yasadır.
- Uygulama alanlarına göre toplumsal yasalar:
- Devlet yasaları: Devlet tarafından çıkarılan ve herkes için bağlayıcı olan kurallardır. Örneğin, ceza kanunu bir devlet yasasıdır.
- Toplumsal kurallar: Devlet tarafından çıkarılmamış, ancak toplum tarafından kabul gören ve uygulanan kurallardır. Örneğin, ahlak kuralları bir toplumsal kuraldır.
- İşlevlerine göre toplumsal yasalar:
- Düzenleyici yasalar: Toplumda düzen ve uyumu sağlayan kurallardır. Örneğin, trafik kuralları bir düzenleyici yasadır.
- Koruyucu yasalar: Toplumdaki bireyleri korumaya yönelik kurallardır. Örneğin, işçi sağlığı ve iş güvenliği kanunu bir koruyucu yasadır.
- Değişimi sağlayan yasalar: Toplumda değişimi sağlayan kurallardır. Örneğin, kadın hakları kanunu bir değişimi sağlayan yasadır.
Toplumsal Yasaların İşleyişi
Toplumsal yasalar, çeşitli kurumlar tarafından uygulanır. Devlet tarafından çıkarılan yasalar, devlet kurumları tarafından uygulanır. Toplumsal kurallar ise, toplumun kendiliğinden oluşturmuş olduğu kurumlar tarafından uygulanır. Örneğin, ahlak kuralları, aile ve dini kurumlar tarafından uygulanır.
Toplumsal yasaların işleyişi, toplumdaki bireylerin yasalara uyma eğilimine bağlıdır. Yasalara uyma eğilimi, toplumun kültürel değerleriyle yakından ilişkilidir. Örneğin, hukukun üstünlüğüne inanan bir toplumda, insanlar yasalara uyma eğilimi daha yüksektir.
Toplumsal Yasaların Önemi
Toplumsal yasalar, toplum için çok önemlidir. Toplumsal yasalar, toplumda düzen ve uyumun sağlanmasına, toplumun korunmasına ve toplumda değişimin sağlanmasına yardımcı olur.
Toplumsal yasaların olmadığı bir toplumda, kaos ve anarşi hakim olur. İnsanlar birbirleriyle uyum içinde yaşayamaz. Toplumda suç ve şiddet artar. Toplumun korunması ve kalkınması zorlaşır.
Bu nedenle, toplumsal yasaların önemini kavramak ve bu yasalara uymak gerekir.