Tortikollis Nedir?
Tortikollis, Latince “bükülmüş” anlamına gelen tortus ve “boyun” anlamına gelen collum kelimelerinden türetilmiş bir terimdir. Anormal, asimetrik baş veya boyun pozisyonuyla tanımlanan ağrılı, distonik bir durumdur. Tortikollis, boyun kaslarının spazmı veya kısalmasıyla karakterizedir. Bu durum, boynun bir tarafa eğilmesine, çenenin diğer tarafa dönmesine ve başın yana eğrilmesine neden olabilir.
Tortikollisin Türleri
Tortikollis, iki ana kategoriye ayrılır:
- Konjenital tortikollis: Doğumdan önce veya doğum sırasında gelişen tortikollis türüdür. En yaygın görülen tortikolis türüdür.
- Edinsel tortikollis: Doğumdan sonra gelişen tortikollis türüdür.
Konjenital tortikollis, iki alt kategoriye ayrılır:
- Musküler tortikollis: Sternokleidomastoid (SKM) kasının kısalmasına bağlı olarak gelişen tortikollis türüdür. SKM kası, boynun yana ve öne doğru hareketini sağlayan kastır.
- Kongenital tortikollis: Boyun kemiklerinde veya eklemlerinde bir anormalliğe bağlı olarak gelişen tortikollis türüdür.
Edinsel tortikollis, birkaç farklı nedene bağlı olarak gelişebilir:
- Travma: Boyun yaralanmaları, tortikollise neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Menenjit, ensefelit ve Lyme hastalığı gibi enfeksiyonlar, tortikollise neden olabilir.
- Hastalıklar: Romatoid artrit, ankilozan spondilit ve miyozit gibi hastalıklar, tortikollise neden olabilir.
- Diğer nedenler: Beyin tümörü, beyin kanaması ve beyin felci gibi durumlar, tortikollise neden olabilir.
Tortikollisin Belirtileri
Tortikollis, bebeklerde ve çocuklarda en sık görülen belirti, başın bir tarafa eğik olmasıdır. Bu durum, bebeklerin başını diğer tarafa çevirmekte zorluk çekmesine neden olabilir. Ayrıca, çenenin diğer tarafa dönmesi ve başın yana eğilmesi gibi belirtiler de görülebilir.
Tortikollis, yetişkinlerde daha az yaygındır. Yetişkinlerde görülen tortikolisin belirtileri, bebeklerde ve çocuklarda görülen belirtilere benzerdir. Ayrıca, boyun ağrısı, baş ağrısı ve denge sorunları gibi belirtiler de görülebilir.
Tortikollisin Tanısı
Tortikollisin tanısı, genellikle klinik muayene ile konulur. Muayene sırasında, doktor boynun duruşunu ve hareketliliğini değerlendirir. Ayrıca, boyun kaslarının gerginliğini ve kısalmasını kontrol eder.
Tortikollisin tanısını kesinleştirmek için, bazı görüntüleme testleri de yapılabilir. Bu testler, boyun kemiklerinde veya eklemlerinde bir anormallik olup olmadığını belirlemek için yapılır.
Tortikollisin Tedavisi
Tortikollisin tedavisi, tortikolisin türüne ve şiddetine göre değişir.
Konjenital musküler tortikollis
Konjenital musküler tortikollis, genellikle fizyoterapi ile tedavi edilir. Fizyoterapi, boyun kaslarını gevşetmeye ve güçlendirmeye yardımcı olur. Fizyoterapinin yanı sıra, kolluk veya bandaj gibi ortezler de kullanılabilir.
Fizyoterapiye rağmen tortikolis iyileşmezse, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale, SKM kasının kısalmasını düzeltmek için yapılır.
Edinsel tortikollis
Edinsel tortikolis, altta yatan nedene göre tedavi edilir. Örneğin, travma veya enfeksiyona bağlı olarak gelişen tortikolislerde, altta yatan nedenin tedavisine yönelik tedaviler uygulanır.
Tortikollisin Komplikasyonları
Tortikollis, tedavi edilmezse bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Boyun ağrısı
- Baş ağrısı
- Denge sorunları
- Omuz ağrısı
- Duruş bozuklukları
Tortikollisin Önlenmesi
Tortikollisin önlenmesi için kesin bir yol yoktur. Ancak, bazı önlemler alınarak tortikolis riski azaltılabilir. Bu önlemler şunlardır:
- Gebelik sırasında sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak
- **Doğum sırasında bebeğin baş