Tüberküloz (Verem) Nedir?
Tüberküloz (TB), Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Akciğerleri en sık etkileyen bir hastalıktır, ancak vücudun diğer organlarına da yayılabilir.
Tüberkülozun Tarihçesi
Tüberküloz, insanlık tarihi kadar eski bir hastalıktır. MÖ 4000 yıllarında Mısır’da tüberküloza benzer bir hastalıktan bahsedilmektedir. Orta Çağ’da tüberküloz, Avrupa’da yaygın bir hastalıktı ve “ince hastalık” olarak bilinirdi. 19. yüzyılda, tüberküloz, 18. yüzyılda doğan her 10 kişiden 1’inin ölümüne neden olan bir salgına dönüştü.
- yüzyılın başlarında, tüberküloza karşı etkili bir aşı olan BCG geliştirildi. Ayrıca, tüberküloz tedavisinde kullanılan antibiyotikler de geliştirildi. Bu gelişmeler sayesinde, tüberküloz dünya çapında giderek daha az yaygın hale geldi.
Ancak, 20. yüzyılın sonlarında, HIV/AIDS salgınının artmasıyla birlikte, tüberküloz da yeniden yaygınlaşmaya başladı. HIV/AIDS hastaları, tüberküloza karşı daha savunmasızdır.
Tüberkülozun Nedeni
Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu bakteri, hava yoluyla bulaşır. Enfekte olan bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda, bakteriler havaya yayılır. Sağlıklı bir kişi, bu bakterileri soluduğunda enfekte olabilir.
Tüberküloz bakterisi, vücuda girdikten sonra akciğerlerde yerleşir. Bağışıklık sistemi, bakterilerle savaşmaya çalışır. Ancak, bazı durumlarda bağışıklık sistemi bakterileri tamamen yok edemez. Bu durumda, bakteriler vücutta uykuda kalır.
Uykuda olan bakteriler, bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte aktif hale gelebilir. Bu durumda, tüberküloz hastalığı ortaya çıkar.
Tüberkülozun Belirtileri
Aktif tüberkülozun belirtileri şunlardır:
- Öksürük, genellikle balgamlı
- Ateş
- Gece terlemeleri
- Kilo kaybı
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
Tüberküloz, vücudun diğer organlarını da etkileyebilir. Bu durumda, organa göre farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Örneğin, böbrek tüberkülozunda idrarda kan görülmesi, omurga tüberkülozunda sırt ağrısı ve beyin tüberkülozunda baş ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilir.
Tüberkülozun Tanısı
Tüberküloz tanısı için aşağıdaki testler yapılabilir:
- Akciğer filmi
- Balgam kültürü
- Kan testi
- Kemik iliği testi
Tüberkülozun Tedavisi
Tüberküloz, antibiyotiklerle tedavi edilir. Tedavi genellikle 6-9 ay sürer. Tedavi sırasında, hastanın düzenli olarak doktor kontrolünden geçmesi gerekir.
Tedavi edilmeyen tüberküloz, ölümcül olabilir.
Tüberkülozdan Korunma
Tüberkülozdan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- BCG aşısı yaptırmak
- Enfekte olan kişilerden uzak durmak
- Sigara içmemek
- Sağlıklı beslenmek
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
Tüberkülozun Tedavisinde Yeni Gelişmeler
Tüberküloz tedavisinde, yeni antibiyotikler ve tedavi yöntemleri geliştirilmeye devam edilmektedir. Bu çalışmalar, tüberkülozun daha etkili bir şekilde tedavi edilmesini ve önlenmesini sağlayacaktır.
Tüberkülozla İlgili Bilinmesi Gerekenler
- Tüberküloz, bulaşıcı bir hastalıktır. Ancak, kolay bulaşan bir hastalık değildir. Enfekte olan bir kişi ile uzun süre yakın temas halinde olmak gerekir.
- Tüberküloz, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Doğru tedavi ile tüberküloz tamamen iyileşebilir.
- Tüberküloz, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddi seyreder.
Tüberkülozun Önlenmesi
Tüberkülozdan korunmak için en etkili yol, BCG aşısı yaptırmaktır. BCG aşısı, tüberküloza karşı koruma sağlar.
Tüberkülozdan korun