Ürtiker (Kurdeşen)
Ürtiker, halk arasında kurdeşen olarak da bilinen, ciltte ani başlayan, kabarık, kaşıntılı ve genellikle kırmızı lekelerle karakterize, kimi zaman dudak, göz kapağı gibi bölgelerde şişlikler ile seyreden ve yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkileyen bir cilt hastalığıdır.
Ürtikerin Belirtileri
Ürtikerin en belirgin belirtisi, ciltte kabarık, kaşıntılı ve genellikle kırmızı lekelerin ortaya çıkmasıdır. Lezyonlar küçük veya büyük olabilir ve kırmızı/pembe veya ten renginde olabilir. Genellikle aniden ortaya çıkarlar ve vücudun bir farklı bölgelerinde bulunabilirler. Lezyonlar genellikle birkaç saat içinde kaybolur, ancak yenileri ortaya çıkabilir.
Ürtikerin diğer belirtileri arasında şunlar yer alabilir:
- Vücutta şişlik, özellikle dudaklarda, göz kapaklarında, dilde veya boğazda
- Baş ağrısı
- Ateş
- Bulantı veya kusma
Ürtikerin Nedenleri
Ürtikerin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler ürtikere neden olabilir:
- Alerjik reaksiyonlar: Ürtikerin en yaygın nedeni alerjik reaksiyonlardır. Alerjik reaksiyona neden olabilecek maddeler arasında şunlar yer alır:
- Yiyecekler: Avokado, çilek, kabuklu deniz ürünleri, süt ürünleri, soya, yumurta
- İlaçlar: Aspirin, ibuprofen, antibiyotikler, ağrı kesiciler
- Arı sokması veya böcek ısırığı
- Hava koşullarındaki değişiklikler
- Bazı enfeksiyonlar
- Stres
- İlaçların yan etkileri: Bazı ilaçlar ürtikere neden olabilir. Bu ilaçlar arasında şunlar yer alır:
- Kan basıncı ilaçları
- Ağrı kesiciler
- Antibiyotikler
- Kemoterapi ilaçları
- Bazı hastalıklar: Bazı hastalıklar ürtikere neden olabilir. Bu hastalıklar arasında şunlar yer alır:
- Hashimoto hastalığı
- Lupus
- Otoimmün tiroid hastalığı
- Romatoid artrit
Ürtikerin Teşhisi
Ürtikerin teşhisi genellikle tıbbi öykü ve fizik muayene ile yapılır. Doktorunuz, ürtikere neden olabilecek olası bir alerji veya başka bir durumu belirlemek için bazı testler isteyebilir. Bu testler arasında şunlar yer alabilir:
- Alerji testleri: Bu testler, gıdalar, ilaçlar veya diğer maddelere karşı alerjinizi belirlemeye yardımcı olabilir.
- Kan testleri: Bu testler, tiroid hastalığı veya lupus gibi bazı hastalıkları belirlemeye yardımcı olabilir.
Ürtikerin Tedavisi
Ürtikerin tedavisi, nedenine bağlı olarak değişir.
Alerjik reaksiyonlara bağlı ürtiker: Alerjik reaksiyonlara bağlı ürtikerin tedavisi, altta yatan alerjeni belirlemek ve ondan kaçınmak ile başlar. Alerjeni belirlemek için alerji testleri yapılabilir. Alerjeni belirlemek mümkün değilse, semptomları hafifletmek için antihistaminikler veya kortikosteroidler gibi ilaçlar kullanılabilir.
İlaçların yan etkilerine bağlı ürtiker: İlaçların yan etkilerine bağlı ürtikerin tedavisi, ilacı kesmekten oluşur. İlacı kesmek mümkün değilse, semptomları hafifletmek için antihistaminikler veya kortikosteroidler gibi ilaçlar kullanılabilir.
Bazı hastalıklara bağlı ürtiker: Bazı hastalıklara bağlı ürtikerin tedavisi, altta yatan hastalığın tedavisi ile yapılır. Örneğin, Hashimoto hastalığı veya lupus gibi otoimmün hastalıklara bağlı ürtikerin tedavisinde immün sistemi baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir.
Kronik ürtiker: Kronik ürtiker, 6 haftadan uzun süren ürtikerdir. Kronik ürtikerin tedavisinde genellikle antihistaminikler kullanılır. Antihistaminikler semptomları hafifletmeye yardımcı olsa da, ürtikeri tamamen ortadan kaldırmazlar. Kronik ürtiker tedavisinde kullanılan diğer ilaçlar arasında kortikosteroidler, immün sistemi baskılayıcı ilaçlar ve fototerapi yer alır.
Ürtikerin Tedavisinde Evde Neler Yapılabilir?
Ürtiker tedavisinde evde yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Kaşıntıyı azaltmak için serin kompres veya buz uygulayın.