Yansıma Nedir?
Yansıma, psikolojide kişilerin kendilerinde kabul etmek istemedikleri duygu, düşünce veya davranışları başkalarına atfetmesi olarak tanımlanan bir savunma mekanizmasıdır. Diğer bir adıyla projeksiyon olarak da bilinir.
Yansıma, kişilerin kendileri hakkında olumsuz bir şeyler düşünmekten veya hissetmekten kaçınmak için başvurduğu bir mekanizmadır. Bu mekanizma, kişinin kabul etmek istemediği bir duyguyu, başkasında varmış gibi görmesi veya kendi davranışını başkasının davranışı olarak yorumlamasıdır.
Yansıma, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan bir savunma mekanizmasıdır. Örneğin, bir kişi kendini tembel hissediyor ama bunu kabul etmek istemiyorsa, başkalarını tembel olmakla suçlayabilir. Ya da bir kişi kıskançlık hissediyor ama bunu kabul etmek istemiyorsa, başkalarını kıskançlıkla suçlayabilir.
Yansıma, kişinin kendi duygu ve düşüncelerini tanıma ve kabul etme sürecini engelleyen bir mekanizmadır. Bu nedenle, yansıtma, kişinin hem kendisiyle hem de başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmasını zorlaştırabilir.
Yansıma Türleri
Yansıma, farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bazı yaygın yansıtma türleri şunlardır:
- Duygu yansıtması: Kişi, kendinde kabul etmek istemediği bir duyguyu başkasında varmış gibi görebilir. Örneğin, kendini öfkeli hisseden bir kişi, başkalarını öfkeli olmakla suçlayabilir.
- Düşünce yansıtması: Kişi, kendinde kabul etmek istemediği bir düşünceyi başkasında varmış gibi görebilir. Örneğin, kendini yetersiz hisseden bir kişi, başkalarını yetersiz olmakla suçlayabilir.
- Davranış yansıtması: Kişi, kendinde kabul etmek istemediği bir davranışı başkasında varmış gibi görebilir. Örneğin, kendini saldırgan hisseden bir kişi, başkalarını saldırgan olmakla suçlayabilir.
Yansıma Neden Olur?
Yansıma, genellikle kişinin kendi duygu ve düşüncelerini kabul etmekte zorlandığı durumlarda görülür. Bu, kişinin çocukluk döneminde yaşadığı travma veya olumsuz deneyimler nedeniyle olabilir. Örneğin, bir çocuk küçükken annesi tarafından sürekli eleştirilmişse, yetişkinlikte başkalarını eleştirmeye yatkın olabilir.
Yansıma, kişinin savunma mekanizmalarının bir parçası olarak da ortaya çıkabilir. Kişi, kendini tehdit altında hissettiği veya kaygı duyduğu durumlarda yansıtma mekanizmasını kullanabilir. Örneğin, bir kişi bir iş görüşmesinde başarısız olursa, kendini yetersiz hissedebilir ve başkalarını başarısız olmakla suçlayabilir.
Yansıma Nasıl Tedavi Edilir?
Yansıma, kişinin kendi duygu ve düşüncelerini kabul etmeyi öğrenmesi ile tedavi edilebilir. Bu, genellikle terapi ile yapılabilir. Terapide, kişi kendi duygu ve düşüncelerini tanıma ve kabul etme becerileri geliştirebilir.
Yansıma, kişinin kendi kendine yapabileceği bazı egzersizlerle de azaltılabilir. Örneğin, kişi kendi duygu ve düşüncelerini fark etmeye çalışabilir. Ayrıca, başkalarının davranışlarını kendi davranışları ile ilişkilendirmeden değerlendirmeye çalışabilir.
Yansmanın Sonuçları
Yansmanın, hem kişinin kendisi hem de başkaları için olumsuz sonuçları olabilir. Yansıma, kişinin:
- Kendi duygu ve düşüncelerini kabul etmekte zorlanması
- Kendisiyle ve başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmakta zorlanması
- Stres ve kaygı düzeyinin artması
- Benlik saygısının azalması
- Duygusal ve davranışsal sorunlar yaşaması
gibi sonuçlara neden olabilir.
Yansmanın Örnekleri
Yansmanın günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan örnekleri şunlardır:
- Kıskançlık: Bir kişi, başkasının sahip olduğu bir şeye sahip olmak istiyor ama bunu kabul etmek istemiyorsa, başkasını kıskanç olmakla suçlayabilir.
- Öfke: Bir kişi, sinirlendiği bir durumla başa çıkmak için yansıtma mekanizmasını kullanabilir. Örneğin, bir iş arkadaşıyla tartışan bir kişi, tartışmayı kazanamayınca, iş arkadaşını öfkeli olmakla suçlayabilir.
- Suçluluk: Bir kişi, yaptığı bir şeyden dolayı suçluluk hissediyorsa, bunu başkasına atfetmeye çalışabilir. Örneğin, bir yalan söylediği için suçluluk hisseden bir kişi, başkasını yalan söylemekle suçlayabilir.
Yansmanın farkında olmak, kişinin bu mekanizmayı daha sağlıklı bir şekilde kullanmasına yardımcı olabilir.