Yumurtalık Kisti Nedir?
Yumurtalık kisti, yumurtalıkların içinde veya yüzeyinde oluşan içi sıvı dolu keselerdir. Yumurtalıklar, her kadında sağ ve solda olmak üzere iki adet bulunan, adet döngüsünü düzenleyen ve yumurta üreten organlardır. Yumurtalık kistleri, kadınlarda her yaşta görülebilen bir durumdur, ancak en sık 20 ila 40 yaş arasındaki kadınlarda görülür.
Yumurtalık kistleri, boyutlarına, yapılarına ve içeriğine göre farklı türlere ayrılır. En yaygın yumurtalık kistleri şunlardır:
- Folikül kisti: Yumurtanın geliştiği folikülden gelişen ve genellikle adet döngüsünün ortasında görülen iyi huylu bir kist türüdür. Folikül kistleri genellikle kendiliğinden kaybolur.
- Endometrioma: Rahim içini kaplayan endometrium dokusunun yumurtalıklara sıçraması sonucu oluşan iyi huylu bir kist türüdür. Endometrioma kistler, adet döngüsü boyunca kanar ve bu nedenle ağrıya neden olabilir.
- Dermoid kist: Yumurtalık germ hücrelerinden gelişen ve saç, diş, yağ veya kemik gibi çeşitli dokular içerebilen iyi huylu bir kist türüdür. Dermoid kistler genellikle büyük boyutlara ulaşabilir.
- Seröz kist: Yumurtalık dokusundan gelişen ve içi berrak sıvı ile dolu olan iyi huylu bir kist türüdür. Seröz kistler genellikle küçük boyutlardadır.
- Muinöz kist: Yumurtalık dokusundan gelişen ve içi koyu renkli sıvı ile dolu olan iyi huylu bir kist türüdür. Muinöz kistler genellikle büyük boyutlara ulaşabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Nedenleri
Yumurtalık kistlerinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin yumurtalık kistlerinin oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir:
- Hormonal dengesizlikler: Adet döngüsünü düzenleyen hormonların dengesizliği, yumurtalık kistlerinin oluşumuna neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Yumurtalık enfeksiyonları, yumurtalık kistlerinin oluşumuna neden olabilir.
- Yumurtalığın yaralanması: Yumurtalık yaralanması, yumurtalık kistlerinin oluşumuna neden olabilir.
- Genetik faktörler: Bazı genetik faktörler, yumurtalık kistlerinin oluşum riskini artırabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri
Yumurtalık kistlerinin çoğu belirti vermez. Ancak, bazı yumurtalık kistleri aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Ağrı: Yumurtalık kistleri, boyutlarına ve konumlarına bağlı olarak pelvik bölgede ağrıya neden olabilir.
- Adet düzensizliği: Yumurtalık kistleri, adet düzensizliğine neden olabilir.
- Adet kanamasında artış: Yumurtalık kistleri, adet kanamasında artışa neden olabilir.
- Karın şişliği: Yumurtalık kistleri, karın şişliğine neden olabilir.
- Bulantı ve kusma: Yumurtalık kistleri, bulantı ve kusmaya neden olabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Tanısı
Yumurtalık kistlerinin tanısı, aşağıdaki testler ile konulabilir:
- Pelvik muayene: Pelvik muayene, yumurtalık kistlerinin boyutunu ve konumunu değerlendirmede yardımcı olabilir.
- Ultrason: Ultrason, yumurtalık kistlerinin boyutunu, şeklini ve içeriğini değerlendirmede yardımcı olabilir.
- Kan testleri: Kan testleri, yumurtalık kistlerinin nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.
- MRI: MRI, yumurtalık kistlerinin boyutunu, şeklini ve içeriğini daha ayrıntılı olarak değerlendirmede yardımcı olabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Tedavisi
Yumurtalık kistlerinin tedavisi, kistlerin büyüklüğüne, türüne ve belirtilerine bağlı olarak değişir.
- **Küçük ve belirti vermeyen yumurtalık kistleri genellikle takip edilir. Bu kistlerin çoğu kendiliğinden kaybolur.
- **Büyük veya belirtilere neden olan yumurtalık kistleri genellikle cerrahi olarak alınır.
Cerrahi yöntemler, açık ameliyat veya laparoskopik ameliyat şeklinde olabilir. Açık ameliyat, daha büyük kistlerin veya yumurtalık dönmesi gibi komplikasyonları olan kistlerin tedavisinde tercih edilir. Laparoskopi ise daha küçük kistlerin veya komplikasyonu olmayan kistlerin tedavisi